Навіны

У сувязі з драматычнай сітуацыяй, у якой апынуліся беларусы і беларускі, што шукаюць палітычнага прытулку ў Швецыі, Народная амбасада Беларусі ў Швецыі падрыхтавала дакумент, які зможа дапамагчы заяўнікам і іх юрыстам. Гэты дакумент змяшчае найбольш тыповыя аргументы, якія выкарыстоўваюцца для адмовы беларусам і беларускам у прытулку, і тлумачэнні таго, як гэтыя аргументы можна абвергнуць. Дакумент уключае спасылкі на справаздачы розных міжнародных арганізацый і на ўласныя дакументы шведскага Міграцыйнага ведамства.

На дадзены момант дакумент ахоплівае чатыры асноўныя аргументы, якія часта выкарыстоўваюцца Міграцыйным ведамствам для адмовы ў прытулку:

- Аргумент пра тое, што калі чалавек змог легальна пакінуць Беларусь, гэта значыць, што ён не знаходзіцца ў небяспецы.

- Аргумент пра "абмежаванае распаўсюджанне" крытычных запісаў у сацыяльных сетках, што быццам зніжае рызыку рэпрэсій.

- Аргумент пра тое, што чалавек не меў значнай ролі ў апазіцыі, і таму не павінен быць у зоне рызыкі.

- Аргумент, што заяўка на прытулак не падавалася адразу пасля падзей 2020 года, што нібыта сведчыць пра адсутнасць тэрміновай патрэбы ў абароне.

Гэты дакумент будзе "жывым дакументам", што азначае, што ён будзе ўдакладняцца і абнаўляцца па меры з'яўлення новай інфармацыі, у тым ліку з дапамогай арганізацый, якія займаюцца правамі чалавека, і юрыстаў, што прадстаўляюць інтарэсы беларускіх заяўнікаў.

Дакумент зроблены на шведскай мове, таму што ён у першую чаргу накіраваны на шведскіх юрыстаў, але таксама змяшчае машынны пераклад на беларускую мову ў якасці дадатку.

Спасылка на дакумент: https://docs.google.com/document/d/1QmukBM3WCiJiQrcPi4Q4zH3mCjOJz36t1QRqNTPP59Y/pub

Крыніца: Народныя амбасады Беларусі

Славенія падтрымлівае пазіцыю аб непрызнанні Лукашэнкі і выступае за яго далейшую ізаляцыю на міжнароднай арэне – пра гэта вялася размова падчас сустрэчы намесніка кіраўніцы Аб’яднанага Пераходнага Кабінета Паўла Латушкі і дзяржаўнага сакратара МЗС Славеніі Марка Стучына.

Славенія выступае за пашырэнне санкцыйнага ціску на рэжым Лукашэнкі, у тым ліку гарманізацыю санкцый у дачыненні да рэжыму і Расійскай Федэрацыі за суагрэсію супраць Украіны. Павел Латушка звярнуў увагу на важнасць далейшага пашырэння санкцый, адначасова улічваючы адмову ад тых абмежавальных мер, якія непасрэдна ўплываюць на інтарэсы грамадзян Беларусі.

Славенія гатовая аказаць экспертныя прававыя кансультацыі для Аб'яднанага Пераходнага Кабінета і Народнага антыкрызіснага ўпраўлення па пытаннях прыцягнення Лукашэнкі да адказнасці ў рамках Міжнароднага крымінальнага суда і Міжнароднага суда ААН. Дасягнута папярэдняя дамоўленасць аб правядзенні найбліжэйшым часам адпаведных кансультацый у Любляне.

У сувязі з адсутнасцю дыпламатычнай місіі Славеніі ў Беларусі асобна была закранута тэматыка выдачы віз для грамадзян Беларусі, якія плануюць паездкі ў Славенію, і магчымага садзейнічання з боку трэцяй краіны-чальца ЕС у выдачы гэтых віз. Марка Стучына абяцаў перадаць просьбу ў консульскі дэпартамент МЗС Славеніі для вырашэння гэтай праблемы.

Дзяржсакратар МЗС Славеніі ініцыятыўна праінфармаваў, што Славенія гатова выдаваць праязныя дакументы для грамадзян Беларусі, якія маюць праблемы з дакументамі, што сведчаць асобу (у тым ліку з пратэрмінаванымі пашпартамі), і пражываюць на тэрыторыі Славеніі. Народная амбасада Беларусі ў Славеніі актыўна працуе па гэтым пытанні, і ўжо ёсць прэцэдэнт выдачы такога дакумента.

Таксама падчас сустрэчы закранулі праблему, звязаную з адкрыццём рахункаў для грамадзян Беларусі ў камерцыйных банках Славеніі. 

Крыніца: Аб'яднаны Пераходны Кабінет Беларусі

У Беларусі старшыня праваабарончага цэнтру «Вясна», ляўрэат Нобэлеўскай прэміі міру 2022 году Алесь Бяляцкі бязьвінна сядзіць за кратамі з 14 ліпеня 2021 году. Алесь Бяляцкі — адзін з больш чым 1400 палітвязьняў Беларусі. Усе яны знаходзяцца ў зьняволенні выключна за рэалізацыю сваіх правоў на свабоду выказваньня меркаваньняў, сходаў і асацыяцый.

Мы заклікаем да неадкладнага і безумоўнага вызваленьня Алеся Бяляцкага і ўсіх іншых палітычных зьняволеных беларускім рэжымам. Мы заклікаем улады Рэспублікі Беларусь неадкладна спыніць запалохваньне, перасьлед і зьняволеньне мірных дэманстрантаў, актывістаў апазіцыі, праваабаронцаў, студэнтаў і прадстаўнікоў СМІ.

Пазбаўленьне волі палітычных зьняволеных і пераслед палітычных дысідэнтаў з'яўляюцца сур'ёзнымі парушэньнямі правоў чалавека, якія Беларусь як дзяржава-ўдзельніца Міжнароднага пакта аб грамадзянскіх і палітычных правах узяла на сябе абавязацельства паважаць. Мы хацелі б нагадаць дыпламатычным прадстаўнікам Рэспублікі Беларусь аб міжнародных абавязацельствах іх краіны і заклікаць беларускія ўлады забясьпечыць фундаментальныя правы чалавека на свабоду выказваньня меркаваньняў, сходаў і асацыяцый для ўсіх асоб у Беларусі без абмежаваньняў.

Чаму гэта важна?

Алесь Бяляцкі быў арыштаваны 14 ліпеня 2021 года і з'яўляецца толькі адным са шматлікіх палітвязьняў у Беларусі, якія бязьвінна сядзяць у турме, таму што яны адданыя свабодзе, дэмакратыі і правам чалавека. У 1996 годзе Бяляцкі заснаваў беларускі праваабарончы цэнтр «Вясна», які сёньня можа працаваць толькі з эміграцыі. У 2022 годзе ён стаў лаўрэатам Нобэлеўскай прэміі міру разам з расійскім НДА «Мемарыял» і Украінскім цэнтрам грамадзянскіх свабод.

Рашэнне Нарвежскага Нобэлеўскага камітэта аб прысуджэньні Алесю Бяляцкаму Нобэлеўскай прэміі міру 2022 года з'яўляецца важным знакам салідарнасьці з усімі палітвязьнямі ў Беларусі, пра лёс якіх мы не павінны забываць.

З часоў прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі ў жніўні 2020 года, якія, паводле АБСЕ, былі сфальсіфікаванымі, у суседняй з ЕС краіне штодня адбываюцца адвольныя затрыманьні і незаконныя прысуды. У 2020 і 2021 гадах было налічана больш за 40 тысяч палітычна матываваных арыштаў і задакументавана больш за 1800 выпадкаў катаваньняў з боку дзяржавы.

Зараз у палітычным зьняволеньні знаходзяцца больш за 1400 чалавек, у тым ліку лаўрэат Нобэлеўскай прэміі міру 2022 года Алесь Бяляцкі. Гвалт, самавольства, катаваньні і рэпрэсіі ў дачыненьні да грамадзянаў, праваабарончых арганізацый і незалежных журналістаў - звычайная справа.

Як будуць здаваць подпісы?

Плануецца перадача пасольству Беларусі.

На дадзены момант петыцыю падпісалі больш за 82 тысячы чалавек.  Кожны подпіс, кожны голас вельмі важны!

Падпісаць петыцыю можна па спасылцы. 

У апошнія дні востра паўстала пытанне прытулку беларусаў у Швецыі пасля дэпартацыі двух грамадзян нашай краіны. Галоўны дарадца Святланы Ціханоўскай Франак Вячорка распавёў пра тое, што зрабіла каманда Офіса ў сувязі з сітуацыяй.

📎 Працягваюцца кансультацыі з Міністэрствам замежных справаў Швецыі, Міністэрствам міграцыі, Амбасадай Літвы ў Швецыі, літоўскім урадам, а таксама з праваабаронцамі. Дзякуючы Дзмітрыю Васэрману і Народнай амбасадзе ў Швецыі ўдалося падняць тэму на высокі ўзровень.

📎 Не так даўно сумесная праца Офіса са шведскім бокам дазволіла пераацаніць сітуацыю ў краіне – Беларусь больш не лічыцца бяспечнай краінай для вяртання. Цяпер важна, каб Міграцыйная служба дзейнічала адпаведна новым інструкцыям – яна прымае рашэнні незалежна ад ураду. Міністэрства міграцыі абяцае спрыяць і ўзаемадзейнічаць у гэтай справе.

 📎 Офіс прапанаваў увесці мараторый на дэпартацыю нашых грамадзян у Беларусь. Міграцыйная служба цягам месяцаў абяцае перагледзець апошнія рашэнні па беларусах, і мы дамаўляемся, каб да завяршэння праверак дэпартацыі былі прыпыненыя.

📎 Каманда пачала распрацоўку інструкцыяў і парадаў для беларусаў, якія дапамогуць не дапусціць падобных сітуацыяў.

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Прэзідэнтка Еўрапейскай камісіі Урсула фон дэр Ляен накіравала ліст Святлане Ціханоўскай, дзе пацвердзіла дасведчанасць у справе беларускага рэжысёра, актывіста і журналіста Андрэя Гнёта.

«Еўрапейская камісія знаходзіцца ў непасрэдным кантакце з сербскім бокам. У прыватнасці, дэлегацыя Еўрасаюза ў Бялградзе прысутнічала на судовым слуханні – і адразу звязалася з уладамі пасля вынясення рашэння Высокага суда. Мы давялі кіраўніцтву краіны пазіцыю ў дачыненні да справы спадара Гнёта і акрэслілі нашыя чаканні. Справа Андрэя Гнёта павінна разглядацца ў адпаведнасці з міжнароднымі законамі ў галіне правоў чалавека і стандартамі Еўрасаюза», – адзначыла Урсула фон дэр Ляен.

Акрамя таго, прэзідэнтка Еўрапейскай камісіі асобна падкрэсліла, што краіны Еўрасаюзу неаднаразова даводзілі да сербскіх уладаў наступнае:

🔴 ордар на арышт спадара Гнёта быў палітычна матываваным;

🔴 у выпадку экстрадыцыі на радзіму беларус сутыкнецца з рэпрэсіямі.

Адзначым, што Офіс Святланы Ціханоўскай кожны дзень вядзе працу на палітычным узроўні па пытаннях экстрадыцыі беларусаў больш чым у 15 краінах. Што тычыцца справы Андрэя Гнёта, то каманда Офіса знаходзіцца ў пастаяннай камунікацыі з беларускімі і міжнароднымі праваабаронцамі, Міністэрствамі замежных справаў шэрагу еўрапейскіх краінаў, прадстаўнікамі структураў Еўрасаюзу, ЗША, ААН, а таксама Сербіі. Амаль кожны дзень прадстаўнікі Офіса кантактуюць і з самім Андрэем. Дзякуючы гэтаму супрацоўніцтву, дэмакратычным сілам і міжнароднай супольнасці ў ліпені ўдалося выключыць Андрэя Гнёта з базы дадзеных Інтэрпола.

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Мікалай (імя зменена ў мэтах бяспекі) правёў у зняволенні амаль два гады. У чэрвені мужчына выйшаў на волю з віцебскай калоніі № 3 па заканчэнні тэрміну. Каб зноў не апынуцца за кратамі, былы палітвязень быў вымушаны з'ехаць з Беларусі. Мікалай распавёў "Вясне", як зняволеных пазбаўляюць права на медыцынскую дапамогу і прымушаюць выконваць цяжкую працу, пра даносы за беларускую мову, збіванні зняволеных, а таксама пра жорсткія абмежаванні для палітычных. 

"Прысуд яшчэ не набыў моцы, а мяне ўжо ў калонію завезлі"

Мужчыну абвінавацілі ва ўдзеле ў паслявыбарчых акцыях пратэсту ў Мінску і асудзілі да пазбаўлення волі. Яго адразу пасля суда і яшчэ да разгляду апеляцыйнай скаргі перавялі ў віцебскую калонію № 3. Пры гэтым, на той момант ягоны прысуд яшчэ не ўступіў у законную сілу.

"Калі кагосьці пераводзяць на этап, то яшчэ даюць час, каб сабраць рэчы. Даюць паперу, каб падлічыць і запісаць усе рэчы, якія ў цябе ёсць. А мяне проста за некалькі хвілін схапілі і сказалі, што трэба хутка сабраць рэчы. І павезлі ў калонію. Там я толькі гадзіну прабыў на каранціне, нават яшчэ не зразумеў дзе я знаходжуся. Я наогул не зразумеў, што адбываецца і лічыў, што гэта незаконна. То бок прысуд яшчэ не набыў моцы, а мяне ўжо ў калонію завезлі.

А яны там таксама не разумелі, што са мной рабіць, бо я ж яшчэ не асуджаны. Адзін з супрацоўнікаў мне сказаў, што гэта дзіўна, але форс-мажорная сітуацыя. Таму мяне пасадзілі ў адзіночную камеру. Самае цяжкае, калі ты так сядзіш, што ты не ведаеш, колькі табе так сядзець і дзе ты знаходзішся. У выніку мяне пратрымалі ў ПКТ два месяцы".

"Адразу робяць усё, каб зламаць чалавека"

Пасля разгляду апеляцыі Мікалая перавялі на каранцін.

"Ты заязджаеш на каранцін і яны адразу робяць усё, каб зламаць чалавека. Папраўчая калонія № 3 — "чырвоная". Не "чорная", дзе воры кіруюць, а чырвоная. Тым больш там шмат міліцыянтаў. Усе падпарадкоўваюцца кіраўніцтву калоніі".

Па словах Мікалая, вязняў, якія прыязджаюць у калонію, прымушаюць падпісваць паперы, што чалавек пагаджаецца рабіць усё, што скажа адміністрацыя.

"Я наогул не разумею, чаму вас не растрэльваюць"

Мужчына кажа, што дамагчыся якаснай і своечасовай медыцынскай дапамогі ў калоніі, немагчыма.

"У калоніі няма ніякай медыцынскай дапамогі. Ёсць анальгін, калі ўжо зусім гамон. Могуць нейкую капельніцу паставіць, але там таксама незразумела, што там у той капельніцы.

І ўсё тое, што кажуць людзі пра зубы, — праўда. Яны іх там не хочуць лекаваць. Калі ты захварэў у калоніі, то ты нічога з гэтым не зробіш, і ніхто табе не дапаможа".

Акрамя гэтага, былы палітвязень распавёў, што ў віцебскай калоніі ўтрымліваюцца два хлопцы, асуджаныя па палітычных матывах за каментары, якія маюць сур'ёзныя псіхічныя захворванні, таму патрабуюць асаблівы дагляд.

"У калоніі працуе псіхолаг. Атрад неяк ішоў на прамзону і падыйшлі да псіхолага спытаць, чаму звычайныя вязні могуць зняць профулік "як схільныя да самагубства", а палітычныя не могуць. А ён кажа: "Я наогул не разумею, чаму вас не растрэльваюць".

"Агулам за адзін дзень тры чалавекі, здаецца, памерлі"

7 траўня 2023 году ў віцебскай калоніі № 3 памёр 61-гадовы палітзняволены блогер і грамадскі актывіст з Пінска Мікалай Клімовіч. Мужчына меў інваліднасць II групы з прычыны захворвання сардэчнай сістэмы, перанёс інсульт і складаную аперацыю на сэрцы. Негледзячы на гэта, пінскі суд прызначыў яму зняволенне. У зняволенні Мікалай вытрымаў крыху больш за два месяцы.

У той жа час у калоніі ўтрымліваўся і Мікалай. "Вясна" спытала яго, ці было яму вядома пра смерць палітвязня.

"Я чуў пра смерць Клімовіча. Я тады ўжо ў атрадзе быў. Мяркую, што ён мог не вытрымаць этап. Бо там таксама асаблівае стаўленне да палітычных. У палітычных ва ўсіх за спінах кайданкі, з торбамі. Вось калі кажуць што ў цягніках "людзі як сялёдка напханы" — там у прамым сэнсе так.Калі кабінка на чатыры чалавекі, а піхаюць туды 20, то гэта сапраўды так, а яшчэ і з гэтымі торбамі вялізнымі. Таму, калі ў чалавека слабое сэрца, то можа не вытрымаць. А пасля гэты каранцін — таксама стрэс. Там агулам у той час за адзін дзень тры чалавекі, здаецца, памерлі".

"У калоніі шмат каго збіваюць"

"Вясна" часта фіксуе факты прымянення фізічнай сілы ў дачыненні да палітычных зняволеных. Часцей за ўсё збіванні і катаванні ўжываюць пры затрыманні, але над некаторымі працягваюць здзеквацца і ў месцах зняволення. Мікалай кажа, што ў віцебскай калоніі гэта таксама здараецца.

"У калоніі шмат каго збіваюць, не толькі палітычных. Калі супрацоўнікам штосьці не падабаецца, ці неяк не так адкажаш, то яны, канешне, могуць пабіць. Напрыклад тых, хто сядзіць у ШІЗА. Бо якая розніца, калі да іх не пусцяць нават адваката. Таму ніхто не даведаецца, што ты там пабіты сядзіш".

"Мы падымаем руку і яны падлічваюць, колькі экстрэмістаў і тэрарыстаў"

Да палітычных у калоніі стаўленне асаблівае, нават спортам не дазвалялі займацца. Да цяжкай атлетыкі палітвязняў не дапускалі, а ў пэўны момант нават забралі гіры і забаранілі займайцца на турніках.

Аднойчы Мікалай адмовіўся выступаць на канцэрце ў клубе пры калоніі, а за гэта яго пазбавілі званку па скайпе. Былы палітвязень распавядае, што наогул іх атрад пазбаўлялі званкоў. Яны маглі не тэлефанаваць сваякам месяцамі, пры тым, што дазволена кожны тыдзень.

"Былі выпадкі, калі прыходзілі да чалавека і казалі: "Трэба парушэнне сёння выпісаць, скажы, што там табе сёння зрабіць".

Апроч гэтага, мы падымаем руку і яны падлічваюць, колькі экстрэмістаў і тэрарыстаў. Забойцы і наркаманы з белымі біркамі ходзяць, а мы — з жоўтымі. Некаторыя першы час думалі, што з такім асобым стаўленнем нас хутка і растрэльваць пачнуць. Бо навошта, калі ідзем у сталовую або на промзону ўвесь час падымаць руку. На 40 чалавек нас было 10 челавек наперадзе — экстрэмісты.

Людзі фактычна сядзяць ні за што. Напісаў "таракан" — і восем год даюць. А ёсць забойцы, якім сем гадоў далі за забойства чалавека. Вельмі шкада гэтых людзей, там жа ўсе: пісьменнікі, паэты, мастакі, айцішнікі, былыя супрацоўнікі. Ёсць з кім паразмаўляць цікава. З намі сядзеў Дзмітрый Юртаеў, а ў бібліятэцы яго кнігі стаялі.

Бывае, кажуць, што ў турме сяброў няма. Няпраўда. Мы ўсе сябравалі".

"Звар'яцеў тут па-беларуску размаўляць?"

Беларускую мову ў калоніі адміністрацыя не ўхваляе. Па словах Мікалая, адзін з супрацоўнікаў парваў карцінкі і тэксты, напісаныя па-беларуску.

"Кажа мне: "Да ты што, звар'яцеў тут па-беларуску размаўляць?". У калоніі ёсць людзі, якія робяць даклады, так званыя стукачы, яны распавядаюць адміністрацыі, чым тыя экстрэмісты займаюцца. І могуць прыйсці паглядзець торбу тваю, шукаць парушэнні. А там нават з першага парушэння могуць адправіць у ШІЗА. А калі ёсць тры сур'ёзныя парушэнні, то могуць раскруціць да двух год (паводле арт. 411 КК).

І гэта тычыцца не толькі таго, што ты там па-беларуску размаўляеш. Там проста напруджаная сітуацыя праз жудасныя ўмовы і тое, што там мала месца і кожны дзень адное і тое ж".

"Так холадна, што можна памерці"

Мікалай кажа, што ў памяшканні камернага тыпу (ПКТ) для вязняў ствараюцца жудасныя ўмовы.

"У камеру не трапляе сонечнае святло, бо там жалезныя "раснічкі". Узімку там дзікі холад, бо адчынена фортка. Так холадна, што можна памерці. Папрысядаеш — сагрэешся на гадзіну.

У ШІЗА я не сядзеў, але калі хадзіў па прадолах, то бачыў умовы, у якіх утрымліваюць. У камерах ШІЗА няма матрацаў. Некаторыя спяць на жалезным ложку, а іншыя — на драўлянай дошцы. Таксама там ёсць дзверы са шклом — для "самагубцаў". Каб было бачна, што яны робяць. Там краты і шкло.

Яны мяне па тых прадолах [калідорах] з ПКТ выводзілі збіваць. Агулам там ёсць адзіночныя камеры, а ёсць і для чатырох, і для шасці чалавек".

"Ты там проста атручаны гэтым СССР і той вайной"

"У калонія вельмі цяжкая праца, да якой прымушаюць палітвязняў. Палітычныя займаюцца толькі цяжкай працай, лёгкую ім не даюць. Напрыклад, цягаем бервяно, дошкі. Некаторыя разбіраюць метал, і да такой моцы, што скура здзіраецца. Мы яшчэ рабілі нейкія скрыні, але невядома для чаго яны. Шылі нейкую форму для расейскага войску. Але дакладна не ведаю куды гэта.

Там яшчэ і ўвесь час гэтыя культурна-выпраўленяыя працы (КВР). Яны там прапагандай займаюцца. Увесь час "вайна", "савецкія часы", паўсюль плакаты з "сярпом і молатам". То ты там проста атручаны гэтым СССР і той вайной".

Палітвязняў прымушаюць працаваць нават пры хваробе. Мікалай ўзгадвае, што аднойчы яму пры тэмпературы ў 40 градусаў ну пускалі да лекара і прымусілі ісці на працу.

"Пасля каранціну я трапіў у бальніцу, яны давалі мне па тры таблеткі анальгіна. Тады была зіма, нам выдалі рыдлёўкі, а яны як даспехі, самі па сабе мо кілаграмаў 20. І ты мусіш прыбіраць снег па восем гадзінаў. А потым могуць зрабіць так, што ты па чатыры гадзіны стаіш на марозе проста так. І я там захварэў".

Што ратавала ў зняволенні

"Адміністрацыя сваімі ўмовамі можа зрабіць узмоцнены рэжым. Гэта цяжка. Ты кожны дзень прачынаешся а шостай гадзіне і пачынаецца ўсё адное і тое ж. Адзінае, што выратоўвае — кнігі і спроба займацца спортам. Але ж важна, каб і харчаванне было добрае, а яны спецыяльна з перадачы робяць проста салат — рэжуць усё і змешваюць. А калі прыходзіць перадача, то гэта вельмі цяжкі дзень, бо табе трэба ўсё раскласці, падпісаць гэта. А ў гэты момант можа быць прафулік, які ты не можаш прапусціць. А без перадач немагчыма вытрымаць з той ежай".

Крыніца: ПЦ "Вясна"

Дарадца Святланы Ціханоўскай Франак Вячорка ў эфіры Еўрарадыё патлумачыў, чаму дэмакратычныя сілы не бралі ўдзел у абмене вязнямі паміж Расіяй і ЗША, што абмяркоўваецца Офісам з амерыканскімі партнёрамі і чаму Лукашэнка пачаў вызваляць палітзняволеных.

Прыводзім ключавыя моманты размовы:

📌 «Лукашэнка гуляе на сваю аўдыторыю. Яму патрэбна перад выбарамі паказаць сябе чалавечным і гуманным, перагарнуць старонку. Ён традыцыйна выпускае палітвязняў менавіта з гэтым падыходам. Без міжнароднай увагі і працы праваабаронцаў вызваленне палітвязняў магло б увогуле не адбыцца. Гэтая падзея – вынік як палітычнай так і дыпламатычнай працы».

📌 «Усе чатыры гады размовы з рэжымам не спыняліся: і Польшча, і ЗША – усе краіны маюць кантакты з Мінскам. І гэта адбываецца нонстоп. Вядома, няма кантактаў на вышэйшым узроўні, але ў справе палітвязняў камунікацыя адбываецца пастаянна. Таму праблема не ў камунікацыі, а ў нежаданні Лукашэнкі вызваляць палітвязняў».

📌 «Польшча ў вялікай ступені вызначае Еўрапейскую палітыку па Беларусі. У пытаннях перасячэння мяжы на аўтамабілях з беларускімі нумарамі, дзякуючы пазіцыі Польшчы удалося змякчыць пазіцыі Літвы і Латвіі».

 📌 «Мы абмяркоўваем з замежнымі дыпламатамі два трэкі. Першы – гэта якім чынам вызваліць палітычных вязняў, якія ёсць цяпер. Другі трэк – дапамога рэпрэсаваным. І адзін трэк не выключае другі. Нам трэба аказваць дапамогу тым, хто ўжо вызвалены і тым, хто яшчэ за кратамі».

📌 «Для нас галоўнае – гэта мабільнасць беларусаў: каб яны маглі прыязджаць у Еўропу і вяртацца. Для Еўрасаюза галоўнае – бяспека: каб не ўязджалі агенты, не было правакацый на мяжы. І мы спрабуем шукаць баланс».

 📌 «Я не думаю, што сітуацыя з візамі будзе паляпшацца. Візаў выдаецца нават крыху болей, чым год таму, але праблема ў тым, што пачалі менш выдаваць шматразовых».

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Святлана Ціханоўская – да Дня абвяшчэння незалежнасці Беларусі:

«Мае дарагія беларусы!

33 гады таму Беларусь стала незалежнай дзяржавай. Тое, пра што марылі многія пакаленні беларусаў, нарэшце стала рэальнасцю. Нашая краіна вярнулася на карту Еўропы. Мы вярнулі сабе сваю дзяржаву, герб і сцяг, а пазней прынялі і ўласную Канстытуцыю.

У гісторыі Беларусі падзеі 25 сакавіка 1918 года, калі была абвешчаная незалежнасць БНР, 27 ліпеня 1990-га, калі была прынятая Дэкларацыя аб дзяржаўным суверэнітэце, і 25 жніўня 1991-га, калі Дэкларацыя набыла статус канстытуцыйнага закону – стаяць у адным шэрагу змагання беларусаў за права мець сваю дзяржаву. 

Я часам чую, маўляў, незалежнасць «звалілася з неба». Гэта не так. Незалежнасць Беларусі стала магчымай дзякуючы змаганню і працы пакаленняў беларускіх патрыётаў. Айцоў-заснавальнікаў БНР і слуцкіх паўстанцаў. Беларускага падполля. Моладзевых суполак і інтэлігенцыі. Дыяспара, якіая праз гады савецкай акупацыі адстойвала інтарэсы беларусаў у свеце. Дзясяткаў тысячаў беларусаў, якія, нягледзячы на страх і прапаганду, выходзілі на цэнтральныя плошчы ў Мінску і іншых гарадах. І, безумоўна, адважных дэпутатаў апазіцыі ў Вярхоўным Савеце – якія замацавалі незалежнасць Беларусі ў асноватворных законах.

Увогуле, гісторыя нашай краіны – гэта гісторыя барацьбы за свабоду. Мы паўставалі, калі нас спрабавалі паняволіць. Мы вялі партызанскія баі, калі войску не хапала рук. Мы пераходзілі да ціхага пратэсту і не дазвалялі спыніць біццё свабодалюбівага беларускага сэрца, калі здавалася, што ўсё прапала. 

У беларусаў ёсць якасці, якія заўжды дапамагалі нам перажыць цёмныя часы. Цярплівасць і працавітасць, талерантнасць і міралюбнасць, імкненне да справядлівасці і любоў да сваёй зямлі. І я веру, што дзякуючы гэтым якасцям, а таксама нашай салідарнасці, мы і цяпер зможам вярнуць сабе наш дом, вызваліць людзей з турмаў і адстаяць незалежнасць нашай краіны. Як паказаў 2020-ы, мы, беларусы, умеем паказаць сябе і здзівіць увесь свет. 

Я заклікаю кожнага з нас працягваць барацьбу. Не дазваляйце дыктатарам зняверыць вас і паставіць пад сумнеў абраны шлях. Распаўсюджвайце інфармацыю сярод суседзяў, сяброў і родных. Размаўляйце па-беларуску. Праяўляйце салідарнасць. Дапамагайце тым, хто ў бядзе, асабліва нашым палітвязням, рэпрэсаваным, добраахвотнікам. Няхай гэта будуць невялікія крокі, але кожны дзень. «‎Праз залевы і завалы мы ідзём да нашай мэты. І мы дойдзем, галоўнае, каб яна дачакалася нас»‎. Гэта сказаў Алесь Бяляцкі, наш мудры і нязломны Нобелеўскі лаўрэат.

І я хацела б звярнуцца да тых, хто працуе ў сістэме, у дзяржаўнай наменклатуры і арміі. Я ведаю, што сярод вас шмат годных людзей. Незалежна ад таго, якія ў вас погляды, пасады і абавязкі, памятайце: незалежнасць – найвышэйшая каштоўнасць і найвышэйшы здабытак нашага народу. Не дазваляйце рэжыму знішчыць тое, што мы здабылі 25 жніўня 1991 году, прадаць нашую краіну Расіі і ўцягнуць наш народ у вайну. Вы маеце служыць беларускаму народу, а не злачыннаму дыктатару, які гатовы заплаціць незалежнасцю краіны дзеля захавання асабістай улады. 

У канцы я хачу яшчэ раз павіншаваць усіх беларусаў з 25 жніўня – Днём аднаўлення незалежнасці. Але я ўпэўненая, што будзе і яшчэ адна дата – дзень, калі беларускі народ скіне, цяпер ужо назаўсёды, цяжар дыктатуры і, як пісаў Якуб Колас, выйдзе «на прастор, на шырокі разлог», каб адбудаваць уласную краіну для сябе і будучых пакаленняў.

Жыве Беларусь!»

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Дарадца Святланы Ціханоўскай па канстытуцыйнай рэформе Анатоль Лябедзька расказаў, чаму рэжым намагаецца хутчэй правесці «спецаперацыю» пад назвай «выбары прэзідэнта», а таксама патлумачыў, як дэмакратычныя сілы ставяцца да гэтай «кампаніі».

📌 «Апошнія мерапрыемствы кшталту буйных выбараў улады імкнуцца праводзіць зімой, калі людзі больш прывязаныя да месца жыхарства, да працы. Тады іх лягчэй кантраляваць».

📌 «Ці гэта будзе 23 лютага, ці 1 красавіка – не істотна. Істотна тое, што вызначаныя і ўдзельнікі, і лічбы, якія будуць у выніковым пратаколе».

📌 «Ёсць тры групы людзей. Першая не хоча ўдзельнічаць у выбарах з-за фальсіфікацый. Другая падтрымлівае актыўныя дзеянні. Трэцяя – людзі, якія б можа і хацелі не пайсці, але яны прывязаныя да беларускай сістэмы праз працу ці інтэрнаты. Усе гэтыя людзі выступаюць за свабодныя выбары, бо ў 2020-м выходзілі на вуліцы. Таму менавіта пытанне сумленных выбараў трэба ставіць на першае месца. І працаваць і з нашымі прыхільнікамі, і з тымі, хто сумняваецца».

📌 «Палітыкам, якія выступаюць спікерамі розных групаў, неабходна дамовіцца: мы не вядзём канфрантацыю. Калі патрацім частку гэтага часу, каб гаварыць, што няправільную пазіцыю маюць тыя, а не іншыя – то згубім працу з астатнім грамадствам, з тымі, хто хістаецца. Мы не зможам патлумачыць, што свабодныя сумленныя выбары – не толькі права выбіраць, але і эканоміка, дабрабыт, заробкі…»

📌 «Унутры краіны будзе бітва. Лукашэнка будзе рабіць усё магчымае, каб стварыць уражанне: у 2020 годзе было нешта неадназначнае, але прайшло пяць гадоў, старонка перагорнутая, людзі адумаліся і, як авечкі з апушчанай галавой, вярнуліся да пастуха».

📌 «Трэба шукаць кампраміс, каб мець, што прапанаваць беларусам у Беларусі. Каб перадусім гэта было бяспечна для людзей, і каб мы вызначылі прыярытэтам, што трэба не пераконваць адно аднаго ў нечым, а змагацца за свабодныя выбары».

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Беларусы ў розных краінах могуць сутыкацца з адмовамі банкаў адкрываць рахункі. Як правіла, гэта аргументуецца палітыкай банка ці бізнес-рызыкамі. Але для фізічных асобаў есць просты выхад – базавы банкаўскі рахунак (basic bank account).

Падрабязней пра базавы банкаўскі рахунак і пра тое, што трэба зрабіць, каб яго адкрыць:

Базавы банкаўскі рахунак можа атрымаць любы замежнік, які легальна знаходзіцца на тэрыторыі краіны Еўрасаюза, у тым ліку – уцекачы і суіскальнікі статусу міжнароднай аховы, студэнты, уладальнікі візаў і відаў на жыхарства.

Базавы банкаўскі рахунак дазваляе атрымліваць і прымаць грошы, рабіць пакупкі ў інтэрнэце, мець плацежную картку. То бок, вы можаце карыстацца большасцю банкаўскіх паслугаў. Базавы банкаўскі рахунак рэгулюецца Дырэктывай 2014/92/ЕС – абавязковай для выканання ўсімі краінамі Еўрасаюза.

Большасць банкаў любой краіны Еўрасаюза абавязаныя прапаноўваць паслугу адкрыцця базавага банкаўскага рахунку, асабліва – пры адмове адкрыць звычайны разліковы рахунак. Адмовіць банк можа толькі ў выпадку, калі мае для гэтага вельмі сур’ёзныя падставы. Пасля адмовы банк абавязаны даць пісьмовы адказ і абгрунтаванне свайго рашэння.

Каб адкрыць рахунак, трэба звярнуцца ў любы банк і папрасіць адкрыць «базавы банкаўскі рахунак». Загадзя знайдзіце, як перакласці гэта на мову краіны, дзе вы знаходзіцеся. Звярнуцца можна нават у той банк, які раней адмовіў у адкрыцці разліковага рахунка. 

Пры неабходнасці вы можаце спаслацца на Дырэктыву 2014/92/ЕС ці знайсці адпаведны нацыянальны закон*. Напрыклад, у Польшчы гэта «Ustawa o usługach płatniczych», у Літве – «Mokėjimo paslaugų įstatymas». Нормы Дырэктывы прапісаныя ў законах аб банкаўскім абслугоўванні, і там жа пазначаная адказнасць банкаў за парушэнні.

Патрабуйце пісьмовае абгрунтаванне ў выпадку, калі банк усё ж адмовіў у адкрыцці рахунку. Акрамя таго, каб мець магчымасць падаць скаргу органу, адказнаму за кантроль банкаўскай дзейнасці, трэба: 

– захаваць перапіску з банкам;

– зафіксаваць імя супрацоўніка, дату і час вашага візіту ці тэлефоннай размовы. 

Калі ў якасці абгрунтавання адмовы ў адкрыцці рахунку вам адказалі штосьці накшталт «таму што вы беларус» ці «наш банк не працуе з замежнікамі», збярыце доказы (лісты, сведчанні сведак, час тэлефоннай размовы і г.д.) і падавайце скаргу Амбудсмену* па справах недыскрымінацыі. Калі ваш кейс будзе прызнаны дыскрымінацыйным, то ў вас будзе магчымасць вырашыць пытанне праз суд.

* Пасада Амбудсмена прапісаная ў нацыянальным законе аб недыскрымінацыі краіны вашага знаходжання – і па-рознаму перакладаецца на мясцовую мову

Не саромейцеся і не бойцеся адстойваць свае правы ў замежжы. Калі вы маеце патрэбу, то можаце звярнуцца па параду ці дапамогу да Народных амбасадаў.

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Чаму патрэбны альтэрнатыўны падыход да рэалізацыі санкцыяў супраць рэжыму, навошта падтрымліваць беларусаў, з якой нагоды неабходна змагацца за тэлеканал «Белсат» і з якімі наступствамі сутыкнецца Захад, калі выключыць Беларусь з парадку дня – пра ўсё гэта Святлана Ціханоўская распавяла польскаму выданню «Rzeczpospolitа».

📌 «Дэмакратычныя краіны павінны памятаць, што дапамога Беларусі – гэта не нейкая падачка. Гэта інвестыцыі ў бяспеку Еўропы, бо Беларусь мае стратэгічнае значэнне. Будзем спадзявацца, што яны не спазніліся з гэтымі інвестыцыямі».

📌 «Унутры Беларусі людзі не складаюць рукі. Усю інфармацыю пра тое, як рэжым абыходзіць санкцыі, пра фінансавыя махінацыі, падрабязнасці пра ядзерную зброю мы атрымліваем ад людзей, якія знаходзяцца ўнутры рэжыму. Гэта нашыя прыхільнікі».

📌 «Санкцыі павінны біць па гандлі рэжыму, а не па простых людзях. Не варта рабіць такія падарункі дыктатару. Дыскрымінацыя беларусаў – гэта мука на млыне лукашэнкаўскай прапаганды. Ён будзе казаць, што Захад нашых людзей не чакае і што яны там нікому не патрэбныя».

📌 «Мы мусім працягваць змагацца. У нас няма маральнага права сказаць: «Прабачце, нічога не выйшла». Не маюць такога маральнага права і нашыя партнёры. Як заходнія палітыкі будуць глядзець адно аднаму ў вочы пасля таго, як адмовяцца ад барацьбы з Лукашэнкам?»

📌 «Мы не засяроджваемся толькі на стварэнні інстытутаў за мяжой. Мы павінны былі зрабіць так, каб беларусы, якія з’ехалі, і тыя, хто застаўся ў краіне, мелі адпаведную падтрымку. Зараз існуе шмат ініцыятываў і кожная адказвае за свой напрамак».

📌 «Белсат» – унікальны праект. Гэта адзіны беларускамоўны канал, вялікі праект, створаны Польшчай. І ўсё ж мы змагаемся супраць вялізнай прапагандысцкай машыны Лукашэнкі і Пуціна. І нам трэба ўзмацняць гэтую барацьбу, а не аслабляць яе. Я спрабую растлумачыць гэта нашым партнёрам».

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Больш за чатыры гады ў Беларусі сілавікі бесперапынна ладзяць масавыя рэпрэсіі. Амаль штотыднёва ў краіне павялічваецца колькасць палітзняволеных, а праваабаронцы кожны дзень атрымліваюць інфармацыю пра ўтрыманне вязняў у жудасных умовах, пра ціск на іх з боку адміністрацыі ўстановаў, а таксама пра пагаршэнне здароўя палітвязняў у зняволенні. "Вясна" распавядае апошнія навіны пра палітвязняў.

Палітвязнямі за мінулыя тыдні былі прызнаныя 48 чалавек. На дадзены момант у спісе палітзняволеных налічваецца 1385 чалавекі. Акрамя гэтага, праваабаронцы даведаліся, што адбылі тэрміны і выйшлі на волю больш за 42 палітвязні, у тым ліку Вадзім Ермашук, Дзяніс Пішчала, Руслан Акостка, Мікалай Казлоў, Багдан Каравец.

Таксама праваабаронцам стала вядома пра прысуды па палітычна матываваных справах васьмі палітзняволеным:

• Сяргею Дзяцуку — яшчэ адзін год калоніі;

• Сяргею Яфімаву — яшчэ адзін год калоніі;

• Андрэю Кудзіку — чатыры гады калоніі;

• Наталлі Левай — шэсць гадоў калоніі;

• Паўлу Белаголаву — тры гады і чатыры месяцы калоніі;

• Алесю Сабалеўскаму — чатыры гады калоніі;

• Яўгену Глушкову — тры гады калоніі;

• Наталлі Малец — тры з паловай гады калоніі.

Вайсковага аналітыка Ягора Лебядка змяшчалі на 10 сутак у ШІЗА

Нагадаем, суддзя Алена Міснік прызначыла палітвязню пяць гадоў пазбаўлення волі ў калоніі ва ўмовах узмоцненага рэжыму паводле ч. 1 і ч. 2 арт. 361-4 КК (Садзейнічанне экстрэмісцкай дзейнасці).

Згодна з матэрыяламі справы, Лебядок "у мэтах забеспячэння дзейнасці публічнага дэструктыўнага канала, інфармацыйную прадукцыя якога суд прызнаў экстрэмісцкімі матэрыяламі, даў інтэрв'ю прадстаўніку названага канала на тэму правядзення ўзброенымі сіламі РФ спецыяльнай ваеннай аперацыі на тэрыторыі Украіны і ролі ў ёй Беларусі".

Ягор адбывае свой тэрмін у івацэвіцкай калоніі. Па інфармацыі "MAYDAY TEAM", нядаўна палітвязень мінімум 10 сутак адбыў у штрафным ізалятары.

Палітвязня Вячаслава Малейчука трэці раз судзяць за "злоснае непадпарадкаванне адміністрацыі калоніі"

Нагадаем, 10 лютага 2023 года Вячаслава, асуджанага да 23 гадоў калоніі, прызналі вінаватым паводле арт. 411 КК. Суддзя Мікалай Сяргейка прызначыў яму год калоніі. Пасля прысуду Малейчука накіравалі ў папраўчую калонію № 9 у Горкі. Там літаральна праз некалькі месяцаў супраць яго ўзбудзілі ўжо другую запар крымінальную справу па ч. 2 арт 411 КК.

Наступны суд над ім адбыўся 23 жніўня мінулага году. Мікалай сваю віну не прызнаў. Суддзя Алена Вераб'ёва дадала да 23 гадоў калоніі яшчэ два гады пазбаўлення волі.

У судзе Мазырскага раёна 7 жніўня над палітвязнем распачаўся ўжо трэці суд за "непадпарадкаванне адміністрацыі". Справу разглядае суддзя Анатоль Стрэльчанка. Яму могуць дадаць яшчэ два гады зняволення.

Палітвязень Анджэй Пачобут да гэтага часу знаходзіцца ў ПКТ 

Гарадзенскі журналіст знаходзіцца за кратамі ўжо 40 месяцаў. 8 лютага 2023 года яму прысудзілі 8 гадоў пазбаўлення волі. Цяпер ён адбывае тэрмін у наваполацкай калоніі № 1, дзе на яго ўвесь час аказваецца ціск.

Віцэ-старшыня Саюза палякаў на Беларусі Марэк Занеўскі падчас акцыі салідарнасці з палітвязнем у Белыстоку распавёў, што Пачобута яшчэ ўтрымліваюць у ПКТ:

“На жаль, няма інфармацыі пра Анджэя. Ён надалей знаходзіцца ў Наваполацку, сядзіць у ПКТ у ізаляцыі і нічога не адбываецца. Уся гэтая інфармацыя, якая гуляла апошнія месяцы, некаторыя казалі, што яго выпусцілі, некаторыя казалі, што яго вазілі на мяжу.

Канешне, усё гэта няпраўда, усё гэта фэйкі. Нам вельмі прыкра, што такія сітуацыі адбываюцца. Сітуацыя з Анджэем застаецца вельмі складнай і на сёння дзень мы не бачым яе паляпшэння".

Палітвязня Вячаслава Шэлямета збіраюцца пераводзіць на турэмны рэжым 

23-гадовага Вячаслава ўтрымліваюць у зняволенні амаль чатыры гады. Яго затрымалі 20 жніўня 2020 года за ўдзел у акцыіі пратэсту ў Пінску ў ноч з 9 на 10 жніўня.

Суд Маскоўскага раёна Брэста 30 красавіка 2021 года вынес прысуд па крымінальнай справе паводле ч. 2 арт. 293 Крымінальнага кодэкса супраць 14 пінскіх палітвязняў, якіх абвінавацілі нібы ва "ўдзеле ў масавых беспарадках". Вячаслава асудзілі да пяці з паловай гадоў калоніі ўзмоцненага рэжыму. 

Хлопца накіравалі адбываць тэрмін у віцебскую калонію № 3. Па ініцыятыве адміністрацыі Дзмітрыю хочуць узмацніць пакаранне. Як піша "Берасцейская Вясна", суд па замене рэжыма ўтрымання на турэмны адбудзецца ў Віцебску 31 ліпеня. Рашэнне будзе прымаць суддзя Міхаіл Зубеня.

Палітвязня Юрыя Зянковіча судзяць па новай крымінальнай справе

Юрый — юрыст, асуджаны па "справе змоўшчыкаў". Яго абвінавацілі паводле шэрагу крымінальных артыкулаў і прысудзілі 11 гадоў калоніі ва ўмовах узмоцненага рэжыму.

27 снежня 2022 года ў судзе Мядзеля разглядалася новая справа супраць Юрыя аб "абразе прадстаўніка ўлады" (арт. 369 КК). Па пярэдняй інфармацыі, Зянковічу тады дадалі яшчэ паўгода. Спачатку Юрый адбываў тэрмін у бабруйскай калоніі № 2, дзе на яго аказваўся ціск. Палітвязень правёў у ШІЗА 8 дзён і абвяшчаў галадоўку. Пазней яму ўзмацнілі пакаранне і перавялі на турэмны рэжым у Магілёў.

7 жніўня ў судзе Ленінскага раёна Магілёва палітвязня пачалі судзіць за "злоснае непадпарадкаванне адміністрацыі турмы" паводле ч. 2 арт. 411 КК. Справу разглядае суддзя Вікторыя Палякова.

Палітзняволенага анархіста Міколу Дзядка амаль два месяцы ўтрымліваюць у ШІЗА 

У чэрвені Міколу і многіх іншых палітзняволенных гродзенскай турмы № 1 адправілі ў ШІЗА. Мікола знаходзіцца там да гэтага часу. Акрамя гэтага, больш за год палітвязня ўтрымліваюць у адзіночнай камеры.

Нагадаем, Міколу затрымалі 11 лістапада 2020, пасля чаго моцна збівалі і катавалі. Яго асудзілі да пяці гадоў зняволення. Пазней палітвязню ўзмацнілі пакаранне і перавялі на турэмны рэжым. Увесь час у зняволенні на яго аказваецца ціск.

Ігара Аліневіча перавялі з лякарні ў Калядзічах у жодзінскую турму

Пра гэта паведамляе тг-канал "Право на восстание". Нагадаем, напрыканцы чэрвеня Ігара змясцілі ў лякарню ў Калядзічах. Прычыны пераводу невядомыя.

Ігар — актывіст анархічнага руху, якога затрымалі пры пераходзе мяжы Беларусі ў ноч з 28 на 29 кастрычніка 2020 года. Яго абвінавацілі па шэрагу крымінальных артыкулаў за падпал службовых аўтамабіляў, будынка ДАІ, дзяржаўнага камітэта экспертыз у Гомельскай вобласці. У выніку Ігара асудзілі да 20 гадоў калоніі ўзмоцненага рэжыму.

Пазней яму ўзмацнілі пакаранне і перавялі на турэмны рэжым у Жодзіна.

Актывісту Яўгену Афнагелю ўзмацнілі рэжым і перавялі ў магілёўскую турму 

Палітзняволенага актывіста "Еўрапейскай Беларусі", асуджанага да сямі гадоў калоніі, утрымліваюць за кратамі тры гады і 10 месяцаў. У траўні, пасля двух гадоў на турэмным рэжыме, палітвязня зноў перавялі ў наваполацкую калонію, дзе ён раней адбываў свой тэрмін.

Адразу па прыбыцці ва ўстанову адміністрацыя змясціла яго ў ШІЗА на 45 сутак, а потым перавяла ў ПКТ. 29 ліпеня ў Наваполацку адбыўся чарговы суд па замене Яўгену рэжыма ўтрымання. Суддзя Віталь Лапко пастанавіў перавесці палітвязня ў турму да канца тэрміну. Яўгена ўжо этапавалі ў Магілёў.

Палітзняволенага Яўгена Кладова не вызвалілі пасля адбыцця першага тэрміну — яго будуць зноў судзіць

Жыхара Баранавічаў арыштавалі на 13 сутак у жніўні 2023-га, а таксама канфіскавалі тэлефон. Але пасля гэтага Яўгена не выпусцілі — у лістападзе 2023 года адбыўся суд па крымінальнай справе. Яму прысудзілі год калоніі за лайкі пад карыкатурамі на Лукашэнку.

Цяпер стала вядома, што супраць Кладова завялі крымінальную справу па новых артыкулах — "масавыя беспарадкі" (293 КК), "распальванне варожасці або варажнечы" (130 КК) і "заклікі да дзеянняў, скіраваных на прычыненне шкоды нацыянальнай бяспецы Рэспублікі Беларусь" (361 КК). Жыхару Баранавічаў можа пагражаць да 12 гадоў калоніі, піша "Наша Ніва". Нядаўна Яўгена дадалі ў спіс "тэрарыстаў".

У палітзняволенай Паліны Шарэнды-Панасюк выявілі хранічны панкрэатыт 

Паліна мусіла выйсці на волю 21 траўня гэтага года. Але за два дні да вызвалення яе перавялі ў гомельскі СІЗА-3 у межах чарговай крымінальнай справы паводле арт. 411 Крымінальнага кодэкса (злоснае непадпарадкаванне патрабаванням адміністрацыі папраўчай установы).

Нядаўна сваякі Паліны атрымалі афіцыйны адказ ад адміністрацыі жаночай калоніі № 24, у якім пазначана, што ў жанчыны дыягнаставалі "хранічны панкрэатыт сярэдняй цяжкасці". Пра гэта "Свабодзе" распавёў муж палітзняволенай Андрэй Шарэнда.

"Што яна хворая на панкрэатыт, мы не ведалі, але даходзілі звесткі, што ў Паліны болі ў страўніку і здараецца рэзкая страта вагі. Аднойчы яна так рэзка схуднела, што стала важыць усяго 50 кілаграмаў".

Палітзняволенага Уладзіміра Гундара пазбавілі чарговага кароткатэрміновага спаткання

Пра гэта "Радыё Рацыя" стала вядома з колаў, блізкіх да сям'і палітвязня:

"У яго ўжо зноў было нейкае правапарушэнне, з-за якога яго пазбавілі кароткатэрміновага спаткання, якое павінна быць яшчэ толькі ў верасні, але наперад яго ўжо пазбавілі. Ён сам не ведае за што. Нават нічога не тлумачылі, проста сказалі, што пазбавілі і ўсё. І нават не ведае на які тэрмін".

Нагадаем, фігуранта "справы Аўтуховіча" асудзілі агулам да 20 гадоў калоніі па некалькіх крымінальных справах.Па прыбыцці ў калонію яго некалькі разоў змяшчалі ў штрафны ізалятар. Напачатку кастрычніка 2023 года стала вядома, што Гундару ўзмацнілі пакаранне і перавялі на турэмны рэжым.

У Баранавічах за "ўдзел у пратэстах" судзяць былога палітвязня, якога раней вызвалілі па амністыі 

У судзе Баранавіцкага раёна і Баранавіч 12 жніўня паводле ч. 1 арт. 342 КК пачаўся суд над трыма мясцовымі жыхарамі. Ва ўдзеле ў акцыях пратэсту, якія адбываліся чатыры гады таму, абвінавачваюць Аляксандра Тарасавеча, Дзмітрыя Блашчэніцу і Пятра Зяневіча. Іх справу разглядае Аксана Літвінчык.

Пётр Зіневіч — былы палітзняволены, якога ў 2021 годзе асудзілі да двух гадоў "хіміі" за тое, што сваёй старонцы ва "Укантакце" апублікаваў фотаздымак супрацоўніка Баранавіцкага РАУС з надпісам "удзельнічаў у разгоне мітынгаў і катаваў людзей". Гэта палічылі "паклёпам".

Пётр адбываў тэрмін у ПУАТ № 9. 11 студзеня 2023 года выйшаў на волю з паводле закона аб амністыі. Напрыканцы красавіка 2024 года Пятра зноўку затрымалі разам з некалькімі жыхарамі Баранавічаў. На "пакаяльным відэа" Пётр кажа, што "проста ішоў праз плошчу". Цяпер мужчына ўтрымліваецца ў СІЗА.

Яшчэ аднаго былога палітвязня з Баранавічаў зноў будуць судзіць

Віталю Коршуну 37 гадоў. Родам ён з Баранавічаў. Упершыню яго судзілі ў верасні 2021-га. За год да гэтага ён пакінуў каментар пра тое, што трэба шукаць адрас нейкага амапаўца. Па версіі самога амапаўца, Сяргея Балабановіча, пасля гэтага допісу ён вельмі спалохаўся, хоць Коршун хутка яго выдаліў. У выніку прадпрымальніку прысудзілі два месяцы арышту.

Наступнага разу Віталя затрымалі ў студзені 2024 года.

Суд над Коршунам пачнецца 13 жніўня ў Брэсцкім абласным судзе. Яму закідаюць ажно пяць палітычных артыкулаў: "паклёп на Лукашэнку" (ч. 2 арт. 367 КК), "удзел у дзеяннях, якія груба парушаюць грамадскі парадак" (ч. 1 арт. 342 КК), "арганізацыя масавых беспарадкаў" (ч. 1 арт. 293 КК), "заклікі да санкцыяў" (ч. 3 арт. 361) і "распальванне варожасці або варажнечы" (ч. 1 арт. 130 КК). Палітвязню пагражае да 12 гадоў калоніі. Судзіць яго будзе Святлана Крамянеўская.

Палітвязняў масава прымушаюць пісаць прашэнні аб памілаванні 

Па інфармацыі праваабаронцаў "Вясны", у наваполацкую калоніі № 1 кожны дзень прыязджаюць прадстаўнікі мінскай пракуратуры, якія прымушаюць палітвязняў пісаць прашэнні аб памілаванні. Але гэта тычыцца толькі асуджаных да невялікіх тэрмінаў.

Таксама вядома, што ў некаторых калоніях палітвязняў за адмову пісаць прашэнне змяшчаюць у ШІЗА, а некаторым пагражаюць узбуджэннем новай крымінальнай справы паводле арт. 411 Крымінальнага кодэкса (злоснае непадпарадкаванне патрабаванням адміністрацыі папраўчай установы).

Акрамя гэтага, праваабаронцы атрымліваюць сведчанні таго, што ў апошнія тыдні актывізаваўся Юры Васкрасенскі — ён тэлефануе родным палітвязняў і распавядае ім пра ўмовы і акалічнасці памілавання, агітуючы за тое, каб іх сваякі за кратамі напісалі прашэнне на імя Лукашэнкі.

Нагадаем, па інфармацыі "Вясны", 3 ліпеня на волю па амністыі ці памілаванні выйшлі 18 палітзняволеных. Сярод іх — чатыры жанчыны і 14 мужчын, у тым ліку хворы на анкалогію Рыгор Кастусёў.

Крыніца: ПЦ "Вясна"

Вітаем у «Voices Across Borders» – «Голас праз межы». Гэта першая міжнародная анлайн-супольнасць, мэта якой інфармаваць людзей па ўсім свеце пра палітычны крызіс і парушэнні правоў чалавека ў Беларусі.

Пасля выбараў 2020 года наша краіна сутыкнулася з паглыбленнем рэпрэсій, пагрозай культурнай самабытнасці і ціскам на суверэнітэт. Каб супрацьстаяць гэтаму, мы запланавалі серыю афлайн і анлайн-мерапрыемстваў па ўсім свеце. Наша мэта – прыцягнуць увагу міжнароднай супольнасці і падтрымаць пераследуемых беларусаў.

Што мы робім?

Мы запускаем эстафету салідарнасці, якая прайдзе праз розныя краіны і дыяспары і скончыцца ў лістападзе 2024 года. У межах эстафеты будуць арганізаваны выставы, канцэрты, дыскусіі і вэбінары, расказваючы пра Беларусь, нашу культуру і выклікі, з якімі мы сутыкнуліся. Таксама мы збіраем сродкі для дапамогі пацярпелым ад рэжыму беларусам.

Чаму гэта важна?

У год на аднаго палітычнага зняволенага сваякі выдаткоўваюць у сярэднім €2000. Рэабілітацыя вызваленага чалавека каштуе ад €6000 у Еўропе і ад €2000 у Беларусі. Сёння ў беларускіх турмах знаходзіцца каля 1500 прызнаных палітычных зняволеных, і столькі ж людзей нядаўна выйшлі на волю. А яшчэ ёсць тысячы людзей, якія пацярпелі за сваю пазіцыю, і якім патрэбна дапамога.

Наша мэта – сабраць €500.000, каб дапамагчы тым людзям, хто знаходзіцца ў самай цяжкай сітуацыі.

Як вы можаце дапамагчы?

Ваша ахвяраванне можа змяніць чыёсці жыццё:
€10 дазволяць набыць важныя медыкаменты для аднаго чалавека,
€15 забяспечаць дзіця палітвязня неабходнымі канцылярскімі прыладамі,
€20 забяспечаць сям'ю палітвязня прадуктамі на адзін-два дні,
€50 дапамогуць набыць цёплую вопратку для палітычнага ўцекача, які апынуўся ў цяжкіх умовах,
€250 забяспечаць юрыдычную падтрымку для аднаго палітвязня,
€1000 дапамогуць у рэабілітацыі вызваленага чалавека.

Гэтая эстафета — наша першая спроба знайсці падтрымку ў тым ліку і ў міжнароднай аўдыторыі. Мы спадзяемся, што яна будзе поспехавай і стане штогадовай акцыяй салідарнасці з Беларуссю.

Наш праект вядзе мэтанакіраваная каманда, да якой уваходзяць прадстаўнікі беларускіх ініцыятываў і фондаў салідарнасці, уключаючы Народныя амбасады Беларусі, фонды «Краіна для жыцця», BYSOL, ByHelp і Dissidentby. Наш вопыт і прыхільнасць да справы гарантуюць, што кожнае ахвяраванне будзе эфектыўна выкарыстана для падтрымкі нашай місіі.

Сачыце за нашым падарожжам, даведвайцеся пра падзеі праекта і радуйцеся нашым поспехам:
Facebook: Voices Across Borders
Instagram: voices_acrossborders

Мы ўдзячныя вам за падтрымку і салідарнасць!

З павагай,
Каманда “Voices Across Borders”.

Крыніца: BYSOL

Раней Святлана Ціханоўская аб’явіла 9 жніўня 2024 года Днём салідарнасці з Беларуссю з нагоды чацвёртай гадавіны скрадзеных дыктатарам прэзідэнцкіх выбараў і пачатку барацьбы беларускага народа за свабоду ў краіне.

Учора заявы ў падтрымку дэмакратычнай Беларусі зрабілі прадстаўнікі Літвы, Швецыі, Фінляндыі, Нарвегіі, Латвіі, Польшчы, Эстоніі, ЗША, Вялікабрытаніі, Украіны, Германіі, Канады, Ірландыі, Чэхіі, Нідэрландаў, Славеніі, Аўстрыі, Ісландыі, Італіі, Францыі, Грузіі, Аўстраліі, а таксама прэзідэнтка Еўрапарламента і дэпутаты партыяў ад розных краін, чыноўнікі Еўракамісіі.

Што казалі міжнародныя лідары, палітыкі і дыпламаты ў Дзень салідарнасці з Беларуссю?

Прэзідэнт Літвы Гітанас Наўседа:

«Чатыры гады ад пачатку рэпрэсіяў Лукашэнкі супраць беларускага народа, які стаў на абарону свабоды і дэмакратыі. Літва стала домам для Ціханоўскай і многіх беларусаў, якія ўцякалі ад пераследу. Мы верым у дэмакратычную будучыню Беларусі. Дух свабоды заўсёды перамагае»!

Сумесная заява ўрадаў ЗША, Канады, ЕС і Вялікабрытаніі:

«Праз чатыры гады пасля фальсіфікаваных прэзідэнцкіх выбараў 2020 года і жахлівых парушэнняў правоў чалавека ў Беларусі, Злучаныя Штаты Амерыкі, Канада, Еўрапейскі Саюз і Вялікабрытанія выказваюць салідарнасць з народам Беларусі, які, нягледзячы на ​​рэпрэсіі, якія працягваюцца з боку рэжыму Лукашэнкі, мірна і мужна дамагаецца дэмакратычных зменаў, павагі да правоў чалавека і вызвалення ўсіх палітычных зняволеных. Мы пацвярджаем, што санкцыі, нядаўна абвешчаныя намі, уяўляюць сабой скаардынаваныя шматбаковыя намаганні па прыцягненні рэжыму Лукашэнкі да адказнасці».

Міністр замежных справаў Швецыі Тобіяс Більстром:

«Прайшло чатыры гады з таго моманту, як рэжым Лукашэнкі незаконна і жорстка скраў выбары ў Беларусі. Але Швецыя будзе падтрымліваць беларускі народ і яго бясспрэчнае права зноў набыць дэмакратыю і свабоду. Святлана Ціханоўская – лідар беларускай дэмакратычнай апазіцыі, і мы падтрымліваем яе».

Міністэрства замежных справаў Германіі:

«Сёння спаўняецца чацвёртая гадавіна фальсіфікаваных прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі, калі сотні тысячаў смелых людзей выйшлі на вуліцы ў падтрымку дэмакратыі. Мы іх не забылі. Як і Ціханоўская, чыя нястомная праца працягвае даваць многім людзям у Беларусі мужнасць і надзею, нягледзячы на ​​вялізныя рэпрэсіі. Гэта глыбока ўражвае нас, сказала [міністарка] Бербак. Мы ўзгадваем усіх тых, хто незаконна знаходзіцца ў зняволенні, часта без магчымасці звязацца з блізкімі. Ідэю свабоды і дэмакратыі нельга замкнуць. Мы працягнем дабівацца іх вызвалення. #StandWithBelarus».

Міністарка замежных справаў Ісландыі Тордзіс Колбрун Рэйкф’ёрд Гільфадоўцір:

«Чатыры гады таму рэжым у Беларусі арганізаваў фальшывыя выбары. У Лукашэнкі няма ніякай легітымнасці. Махляры не маюць права зваць сябе пераможцамі. Кожны дзень смелыя людзі, такія як мой сябар Ціханоўская, даказваюць, што ў народа Беларусі ёсць надзея».

Прадстаўнік Савета нацыянальнай бяспекі ЗША Джон Кірбі:

«З моманту ўступлення на пасаду прэзідэнт Байдэн ясна даў зразумець: ЗША цвёрда падтрымліваюць народ Беларусі ў яго імкненні да дэмакратычнай будучыні. ЗША працягнуць адстойваць правы чалавека і свабоду выказвання меркаванняў у Беларусі, а таксама прыцягваць рэжым Лукашэнкі да адказнасці за яго дзеянні. <…> Як сказаў прэзідэнт лідарцы беларускай апазіцыі: мы працягнем падтрымліваць народ Беларусі ў яго смелым імкненні да дэмакратыі».

Сенатарка ЗША Джын Шэйхін:

«Сёння спаўняецца 4 гады з таго часу, як махлярскія выбары ў Беларусі пакінулі марыянетку Пуціна, Лукашэнку, ва ўладзе. ЗША працягваюць прызнаваць Ціханоўскую законна абраным лідарам Беларусі і будуць цвёрда падтрымліваць тых, хто змагаецца за свабоду ў Беларусі».

Парламенцкая група «За дэмакратычную Беларусь!» Вярхоўнай Рады Украіны:

«<…> Група Вярхоўнай Рады «За дэмакратычную Беларусь!» паслядоўна выступае за асуджэнне фактычнай акупацыі Беларусі Расіяй і заклікае Прэзідэнта Украіны, Кабінет Міністраў Украіны і Вярхоўную Раду Украіны прызнаць гэта на дзяржаўным узроўні. Мы таксама заклікаем краіны-партнёры падтрымаць беларусаў, якія працягваюць змагацца з рэжымам як унутры Беларусі, так і за яе межамі. Жыве Беларусь! Слава Україні!».

Крыніца: Святлана Ціханоўская

3 – 4 жніўня ў Вільні прайшла трэцяя штогадовая Канферэнцыя «Новая Беларусь», якую арганізаваў Офіс Святланы Ціханоўскай. Канферэнцыя сабрала больш за 300 прадстаўнікоў беларускіх грамадскіх арганізацый і палітычных структураў, палітыкаў, дыпламатаў, экспертаў, актывістаў і журналістаў. Былі прадстаўленыя больш за 100 арганізацый і ініцыятываў. Трансляцыю канферэнцыі анлайн на розных платформах паглядзелі больш за 70 000 карыстальнікаў.

Падчас Канферэнцыі Святлана Ціханоўская разам з прадстаўнікамі Аб’яднанага Пераходнага Кабінета і Каардынацыйнай Рады адказала на шматлікія актуальныя пытанні для беларусаў, у тым ліку пра пашпарт Новай Беларусі, абмен палітвязнямі, стратэгію на выбары ў Беларусі ў 2025 годзе і іншае. 

Галоўныя падзеі Канферэнцыі: падпісанне «Пратакола ўзаемадзеяння», які фармалізуе стасункі паміж акторамі дэмакратычных сілаў Беларусі; прэзентацыя «Платформы 2025», накіраванай на фармаванне рамак дзейнасці ў 2025 годзе. 

Па выніках Канферэнцыі былі апублікаваныя наступныя дэкларацыі: «Неканстытуцыйны захоп улады: чаму А. Лукашэнка павінен быць адхілены ад удзелу ў выбарах 2025 года», «Дэкларацыя аб адказнасці і аднаўленні справядлівасці», «Дэкларацыя аб знешнепалітычных прыярытэтах  дэмакратычнай Беларусі», «Праект дэкларацыі аб падтрымцы працы незалежных медыя», «Праект дэкларацыі аб неабходнасці вызвалення і падтрымкі палітвязняў», і «Праект дэкларацыі аб моладзевай палітыцы Дэмакратычных Сілаў Беларусі». 

Гэтыя дакументы адлюстроўваюць ключавыя мэты і задачы дэмакратычных сілаў Беларусі на бліжэйшы час. 

Святлана Ціханоўская ўзнагародзіла Медалём Няскораных (Ларысы Геніюш) 13 былых палітвязняў за значныя заслугі перад беларускім народам у барацьбе за правы чалавека і дэмакратычныя свабоды

У межах Канферэнцыі адбыліся сайд-івэнты 2 і 5 жніўня.

Падчас Канферэнцыі «Новая Беларусь 2024» Святлана Ціханоўская абвясціла, якія змены адбыліся ў складзе Аб’яднанага Пераходнага Кабінета. Прадстаўніком па нацыянальнай бяспецы прапанаваны Вадзім Кабанчук, прадстаўніцай па моладзі – Маргарыта Ворыхава, прадстаўніком па міжнароднаму і еўрапейскаму супрацоўніцтву – Амбасадар Уладзімір Астапенка. Новыя прадстаўнікі маюць прайсці слуханні ў Каардынацыйнай радзе.

Крыніца: Святлана Ціханоўская

«Мы не ўдзельнічалі ў гэтых перамовах, і маем абмежаваную інфармацыю. На жаль, у нас няма сведчанняў, што гэты абмен мог бы прывесці да вызвалення беларускіх палітвязняў. Відавочна, што гэта былі перамовы з Масквой, і Беларусь у іх не ўдзельнічала.

Мы вітаем факт вызвалення палітвязняў з расійскіх турмаў. Сам факт такога абмену вязнямі з’яўляецца важным прэцэдэнтам, які дапаможа і ў вызваленні беларусаў. Натуральна, абмен дзеля вызвалення прадугледжвае, што ёсць на каго ці што абменьваць. І гэта адрознівае беларускую сітуацыю ад расійскай. 

Мы карыстаемся кожнай магчымасцю, кожным інструментам, каб выцягнуць нашых людзей з турмаў. Мы ставім гэтае пытанне рэгулярна перад заходнімі партнёрамі. У нас адбываюцца кансультацыі ў самых розных фарматах, натуральна, непублічна. І мы ведаем, што робяцца самыя розныя намаганні па вызваленні беларусаў. На жаль, праблема не з боку заходніх партнёраў, а з боку рэжыму, які не зацікаўлены ў вызваленні людзей, і адкрыта гэта дэманструе».

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Як жаданне прыехаць дадому ператвараецца ў турэмны тэрмін

Здавалася, ужо тры гады з'яўляюцца навіны пра тое, як беларусы, якія з'ехалі ад рэжыму, вяртаюцца дадому і трапляюць пад рэпрэсіі. Упэўнены, што многія, знаходзячыся за мяжой, хоць аднойчы задумваліся, што яго ці яе гэта не закране, што ўлады забыліся, што прайшло шмат часу. Але гэта зусім не так.

23 ліпеня «Наша Ніва» апублікавала артыкул пра Наталлю Левую, якая пасля доўгага часу вярнулася ў Беларусь. Як вынікае з матэрыялу, 17 ліпеня яе асудзілі на 6 гадоў калоніі са штрафам 40 тысяч рублёў. 

Наталлі 38 гадоў, яна прафесійны 2D-мастак, жыла ў Польшчы і вельмі хацела вярнуцца ў Беларусь. Калегі адгаворвалі яе з'язджаць, але жаданне дзяўчыны вярнуцца на радзіму было мацнейшым. Яна нават аплаціла ў кратным памеры данаты за 2020 год, пра што атрымала даведку ад КДБ. З гэтай даведкай яна і накіравалася ў Беларусь.

Аднак Радзіма сустрэла яе не абдымкамі 

Наталлю затрымалі на мяжы. 17 ліпеня ў Брэсцкім гарадскім судзе яе абвінавацілі па трох артыкулах: «Фінансаванне вайны», «Фінансаванне экстрэмісцкага фарміравання» і «Фінансаванне экстрэмісцкай дзейнасці». 6 гадоў калоніі — такую цану заплаціла дзяўчына за жаданне вярнуцца ў родную краіну, верачы, што КДБ яе не кране за так званую кампенсацыю.

Чаму мы закранаем гэтую гісторыю? Гэта добры прыклад хлусні рэжыму, яго рэпрэсіўнай палітыкі і нянавісці да сваіх грамадзян. 

У пачатку года праваабаронцы заяўлялі пра больш чым 200 затрыманых беларусаў, якія вярнуліся на радзіму. Многія з іх звярталіся ў «Камісію па вяртанні», але гэта іх не выратавала. Сярод іх была Таццяна Курыліна. Яе абвінавацілі ў адміністраванні пратэстных чатаў і пасадзілі на чатыры з паловай гады калоніі. Берасцеец Ігар Неміровіч таксама звяртаўся ў камісію і вярнуўся ў Беларусь. Яму прызначылі адзін год калоніі. І такіх прыкладаў сотні.

Не варта верыць у бяспеку вяртання дадому 

Вось, напрыклад, Лукашэнка стварыў сваю камісію для вяртання грамадзян. Але што мы бачым на практыцы? Людзі, якія паверылі ў гэтыя абяцанні, вяртаюцца дадому і аказваюцца за кратамі. Гэтая камісія стала чарговым інструментам для заваблівання апазіцыйна настроеных грамадзян і іх наступнага пераследу.

Іншая яго ініцыятыва — схема з паборамі за данаты. І зноў вынік той жа: людзі плацяць велізарныя сумы, спадзеючыся на абарону, але замест гэтага сутыкаюцца з арыштамі і турэмнымі тэрмінамі. Гэтыя паборы апынуліся яшчэ адным спосабам выцягвання грошай з грамадзян пад ілжывымі падставамі.

Нарэшце, нядаўна ўведзены бязвізавы рэжым для еўрапейскіх грамадзян таксама апынуўся толькі пасткай. За прыгожымі заявамі аб свабодзе перамяшчэння хаваецца рэальнасць: рэжым затрымаў грамадзяніна Германіі і прысуджае яму смяротнае пакаранне. Атрымліваецца, што нават для замежнікаў Беларусь застаецца вельмі небяспечным месцам.

Усё гэта пацвярджае тое, што вяртанне для беларусаў у краіну, дзе кіруе рэжым Лукашэнкі, вельмі рызыкоўнае і небяспечнае. Ніякія «камісіі», «кампенсацыі» або «раскаянні» не гарантуюць бяспеку. Пра гэта трэба нагадваць усім, хто цяпер у бяспецы за мяжой і хоча паехаць дадому.

Крыніца: НАУ

Дарадца Святланы Ціханоўскай па моладзевай палітыцы і студэнцтву Маргарыта Ворыхава пракаментавала магчымасць размеркавання беларускіх выпускнікоў на прадпрыемствы ў Расію:

 «Штогадовае павелічэнне квотаў для беларускай моладзі ў расійскіх універсітэтах, з рэкорднай колькасцю ў 1300 месцаў на 2024 год – гэта не толькі пра адукацыю. Гэта стратэгічны крок, каб абмежаваць доступ да дэмакратычных каштоўнасцяў і акадэмічных свабод. Гэта таксама спроба прывязаць Беларусь больш шчыльна да Расіі праз новую генерацыю маладых, разумных і таленавітых людзей.

Прыцягваючы беларускіх студэнтаў і інтэгруючы іх у расійскую адукацыйную і працоўную сістэмы, Расія імкнецца змякчыць наступствы свайго дэмаграфічнага крызісу. Аднак гэта абмяжоўвае аўтаномію беларускай моладзі і ператварае яе ў «кадравую сыравіну» для расійскай эканомікі.

 Гэтая палітыка праводзіцца на фоне шырокамаштабнага ўварвання Расіі ва Украіну. Спроба Масквы ўзмацніць кантроль над беларускай моладдзю і абмежаваць яе доступ да еўрапейскіх адукацыйных і працоўных магчымасцяў – гэта частка шырэйшай стратэгіі ўплыву і кантролю.

Беларуская моладзь заслугоўвае права выбіраць адукацыйныя і прафесійныя шляхі без прымусу і ўплыву. Мы працуем над павелічэннем праграмаў для беларускай моладзі для навучання ў еўрапейскіх універсітэтах і ўдзелу ў міжнародных абменах».

Цалкам каментар глядзіце ў відэа.

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Колькі замежнікаў знаходзіцца ў турмах рэжыму Лукашэнкі? Чаму рэжым Лукашэнкі ўзяў іх у закладнікі? Навошта яны яму патрэбныя? Чаму ён імі гандлюецца? І як усё гэта звязана з санкцыямі? Сёння мы раскажам пра замежнікаў-палітвязняў у турмах рэжыму Лукашэнкі.

Пачнем з яшчэ аднаго пытання. Чаму краіны-суседкі Беларусі з боку ЕС уводзяць абмежаванні на мяжы? І на гэтае пытанне ёсць цэлы шэраг адказаў: міграцыйная вайна, якую развязаў Лукашэнка пры ўдзеле Расіі, удзел рэжыму Лукашэнкі ў агрэсіі супраць Украіны — фактычна ў вайне на межах Еўрапейскага саюза, наяўнасць у турмах тысяч палітвязняў, у тым ліку грамадзян Еўрапейскага саюза. Адказаў можа быць шмат, але ва ўсіх гэтых адказах ёсць адна агульная характэрная рыса — гэта планамерныя, мэтанакіраваныя, сістэмныя дзеянні Лукашэнкі і яго саўдзельнікаў, за якія нясуць адказнасць толькі сам Лукашэнка і яго саўдзельнікі.

Ёсць і яшчэ адзін значны фактар. Як затрыманне грамадзян ЕС у Беларусі, штурм межаў краін-членаў ЕС мігрантамі пры садзейнічанні сілавікоў Лукашэнкі, так і ў рэшце рэшт забойства польскага вайскоўца на мяжы Польшчы і Беларусі — гэта ўсё таксама можна апісаць яшчэ адной агульнай характэрнай рысай. Усё гэта з'яўляецца пагрозай для нацыянальнай бяспекі краін-суседак Беларусі. Гэта дзеянні рэжыму Лукашэнкі, якія прадстаўляюць сабой пагрозу нашым суседзям.

У закладніках у рэжыму працягваюць знаходзіцца замежныя грамадзяне, у тым ліку грамадзяне краін ЕС. Сёння ў няволі застаюцца грамадзяне Польшчы, Латвіі, Літвы, Германіі, а таксама Украіны, ЗША і іншых краін. Па дадзеных праваабарончага цэнтра «Вясна», каля 25 грамадзян замежных дзяржаў утрымліваюцца цяпер у месцах пазбаўлення волі па палітычных матывах. Іх пераследуюць за ўдзел у акцыях пратэсту, каментары, перадачу інфармацыі незалежным СМІ і нават сваім сваякам за мяжу, абвінавачваючы таксама і ў «агентурнай дзейнасці» і «шпіянажы».

Беларускі інфармацыйны партал Zerkalo.io апублікаваў памятку, у якой адзначыў, да чаго варта быць гатовым тым замежнікам, якія хацелі б скарыстацца бязвізам і якія ў такіх дзеянняў могуць быць рызыкі і наступствы. Журналісты выдання адзначаюць, што ў Беларусі замежніка могуць узяць у закладнікі, каб потым шляхам гандлю рэалізаваць замежнапалітычныя мэты рэжыму Лукашэнкі — прыклад грамадзяніна Нямеччыны; замежніку давядзецца сур'ёзна перагледзець свае густы і гардэроб, бо каб трапіць у Беларусі за краты дастаткова выкарыстоўваць адзенне і аксэсуары «няправільных» колераў; у Беларусі нельга выкарыстоўваць незабароненую гістарычную сімволіку краіны; у краіне вельмі лёгка трапіць за краты за крытыку Лукашэнкі, а пасля гэтага — нават памерці ў няволі. 

Акрамя таго, у краіне забаронена выступаць супраць вайны, бо за антываенную пазіцыю таксама можна трапіць за краты, а дабрачыннасць можа лічыцца падтрымкай экстрэмізму — і за гэта можна пазбавіцца не толькі грошай, але і свабоды. 

І ўзнікае відавочнае пытанне: А ці многія замежнікі гатовыя пайсці на такія рызыкі? Ці шмат хто гатовы прыняць запрашэнне спадара Рыжанкова і трапіць у закладнікі ў Беларусі, каб вамі потым гандлявалі як таварам?

Крыніца: НАУ

«Сёння каманда Офіса атрымала інфармацыю пра справу, якую рэжым Лукашэнкі завёў супраць грамадзяніна Германіі. Рыка Крыгера абвінавацілі па шэрагу тэрарыстычных артыкулаў – і па выніках суда вынеслі смяротны вырак.

Мы звязаліся з прадстаўнікамі Міністэрства замежных справаў гэтай краіны і перадалі дадзеныя, якія сведчаць: у Беларусі грамадзяніну замежнай краіны пагражае выключная мера.

На жаль, рэжым Лукашэнкі працягвае выкарыстоўваць расстрэл у якасці пакарання. У цывілізаваным грамадстве падобнае стаўленне да чалавека недапушчальнае. Аднак, як мы бачым, каштоўнасць чалавечага жыцця для гэтай сістэмы не значыць анічога – дастаткова ўзгадаць палітвязняў-беларусаў, якія паміраюць у турмах ад дзеянняў рэжыму.

Вельмі спадзяюся, што сумеснымі намаганнямі дэмакратычныя краіны здолеюць выратаваць жыццё чалавека, якога вінавацяць у цяжкіх злачынствах на сумнеўных падставах».

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Беларуская лідарка ўзяла ўдзел у саміце Еўрапейскай палітычнай супольнасці ў Вялікабрытаніі, дзе правяла перамовы з шэрагам кіраўнікоў вядучых краінаў:

 ⚪️ З новым кіраўніцтвам Вялікабрытаніі – прэм’ер-міністрам Кірам Стармерам і міністрам замежных справаў Дэвідам Лэмі – беларуская лідарка абмеркавала палітычную сітуацыю ўнутры краіны. У прыватнасці, узнімаліся пытанні вызвалення палітвязняў і падтрымкі іх сем’яў, фарматы судзеяння грамадзянскай супольнасці і медыя. Асобна бакі разгледзелі фармалізацыю адносінаў паміж Вялікабрытаніяй і дэмакратычнымі сіламі, а таксама сумесныя ініцыятывы на міжнароднай арэне. Абмяркоўвалася магчымасць правядзення білатэральных кансультацыяў і іншыя формы супрацоўніцтва з дэмакратычнымі сіламі. 

🔴 Таксама беларуская лідарка сустрэлася з дзясяткам сусветных палітыкаў, сярод іх – канцлер Германіі Олаф Шольц, прэм’ер-міністарка Італіі Джорджа Мелоні, прэм’ер-міністр Іспаніі Педра Санчэс, прэзідэнтка Малдовы Мая Санду. 

Пра што размаўлялі палітыкі:

📌 Неабходнасць адзінага еўрапейскага адказу на агрэсію Расіі і ўключэнне Беларусі ў міжнародныя парадкі дня.

📌 Умацаванне салідарнасці і ўпэўненасці ў будучыні дэмакратычнай Беларусі ў складзе Еўропы.

📌 Падтрымка барацьбы за свабоду і дэмакратыю ў Беларусі, культурнага і моўнага адраджэння, а таксама гуманітарнай дапамогі палітычным зняволеным.

📌 Супрацоўніцтва з новымі ўрадамі і далейшае ўмацаванне міжнародных сувязяў.

⚪️ З прэм’ер-міністрам Ірландыі Сайманам Харысам Святлана Ціханоўская абмеркавала магчымасць правядзення беларуска-ірландскай канферэнцыі. Фокусам мерапрыемства стане захаванне культуры і нацыянальнай ідэнтычнасці. Акрамя таго, лідарка распавяла прэм’ер-міністру пра Міжнародны гуманітарны фонд у падтрымку палітвязняў і заклікала Ірландыю да яго далучыцца.

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Падчас саміту Еўрапейскай палітычнай супольнасці ў Вялікабрытаніі Святлана Ціханоўская сустрэлася з міністрам замежных справаў Арменіі Араратам Мірзаянам. 

Святлана Ціханоўская: «На саміце я была радая пабачыць міністра замежных справаў Арменіі, а таксама прэм’ера Нікола Пашыняна. Я выказала словы падтрымкі і ўдзячнасці за цвёрдую пазіцыю і за падтрымку беларусаў. Нядаўна Арменія выдала прытулак беларусам, якія ўцяклі ад рэпрэсіяў рэжыму. Таксама Арменія адмовілася ўдзельнічаць у мерапрыемствах, які арганізоўвае афіцыйны Мінск. Я таксама выказала падтрымку Арменіі ў яе намаганнях па еўраінтэграцыі», – распавяла Ціханоўская.

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Падчас саміту Еўрапейскай палітычнай супольнасці ў Вялікабрытаніі беларуская лідарка сустрэлася з прэм’ер-міністаркай Латвіі Эвікай Сіліняй.

Ціханоўская звярнула ўвагу на спрэчнасць апошніх рашэнняў краін Балтыі абмежаваць уезд аўтамабіляў на беларускіх нумарах. Лідарка падкрэсліла: гэтыя меры б’юць найперш па беларусах, а не па рэжыму, і заклікала зрабіць паслабленні для фізічных асобаў.

«Мы разумеем, што гэтае абмежаванне ўведзенае ў адпаведнасці з інструкцыямі ЕС, і разумеем, што абмежаванні ўведзеныя з прычынаў бяспекі, а таксама неабходнасці закрыць шчыліны. Але канкрэтна гэтае абмежаванне не вырашае ніводнай з праблемаў. Гэтае рашэнне паспешлівае. Таму мы просім Латвію і іншыя краіны ЕС разглядзець шырокія выключэнні. Разам з тым важна, што пасажырскі аўтобусны рух захоўваецца», – адзначыла Ціханоўская пасля сустрэчы.

Таксама пытанне абмежаванняў лідарка падымала на сустрэчы з Дональдам Тускам, Радаславам Сікорскім, Гітанасам Наўседам, а таксама Жазэпам Барэлем.

Крыніца: Святлана Ціханоўская

«Абмежаванні на ўезд беларускіх аўтамабіляў – паспешлівае і шкоднае рашэнне. У першую чаргу яно б’е па людзях, а не па рэжыму Лукашэнкі. Таму ідзе актыўная праца над тым, каб дамагчыся змены гэтага рашэння. Мы на сувязі з Польшчай, Літвой і Латвіяй – і даводзім неабходнасць зрабіць выключэнні для беларусаў, якія ўязджаюць у ЕС на сваіх аўто.

 Сёння мы маем дамоўленасць: абмежаванні не закрануць пасажырскі транспартны рух. Таксама беларусы, якія жывуць у Еўрасаюзе, атрымаюць магчымасць перарэгістраваць свае аўтамабілі на еўрапейскія нумары. 

Але мы разумеем: гэтая палёгка ўсё роўна не вырашыць праблему мабільнасці беларусаў. Мяжа з Еўрасаюзам – гэта мяжа са свабодным светам. Яна павінна быць адкрытая для беларусаў, якія не падтрымліваюць рэжым і бачаць будучыню сваёй краіны ў Еўропе. Мы будзем бараніць інтарэсы беларусаў».

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Гэта клетка ў літаральным сэнсе гэтага слова. Яе памер складае каля 1,5 метра ў даўжыню і 2 метра ў шырыню. Яна нагадвае прастакутную клетку з металічнымі прутамі. У ёй няма ні крэсла, ні нават лаўкі. Адміністрацыя турмы сочыць, каб увесь час праведзенае ў ёй, жанчына знаходзілася ў становішчы стоя. Сядзець забаронена, інакш тэрмін знаходжання там павялічыцца.

Клетка знаходзіцца на вуліцы, і ў яе можна трапіць у любы час, незалежна ад надвор'я. Жанчыны вымушаныя стаяць там падчас дажджу, пякучага сонца або марозу, часта да 3-4 гадзін. Калі зняволеная стаіць там да ночы, ёсць рызыка застацца без абеду.

Кася Будзько, былая палітзняволеная, якая правяла 2,5 года ў жаночай калоніі за сваю прабеларускую пазіцыю, падзялілася рэальнасцю беларускай турмы. Там існуе мноства розных пакаранняў, якія прыніжаюць гонар і годнасць чалавека. Адным з найбольш жудасных з'яўляецца размяшчэнне палітвязняў у клетку.

У сённяшняй Беларусі няцяжка трапіць за краты, дастаткова не падзяляць ідэі і каштоўнасці рэжыму Лукашэнкі. Аднак, што за злачынства трэба здзейсніць, каб патрапіць у клетку ўнутры клеткі?

Туды змяшчаюць палітычных зняволеных, якія як-небудзь парушылі рэжым: напрыклад, у выпадку бойкі ці іншага «інцыдэнту». Гэты «інцыдэнт» мае на ўвазе пад сабой вялікі спектр дзеянняў. Туды адпраўляюць, калі ў кагосьці здарылася істэрыка або пры напісанні афіцыйнай паперы аб адмове ад працы. Па расказах былой палітвязні Дар'і Чульцовай, кожная жанчына ў калоніі ведае, што калі «нахаміць» «прадстаўнікам адміністрацыі», то ў той жа момант апынешся ў клетцы. Важна ўдакладніць, што пад хамствам разумеецца любы выраз свайго меркавання. Пры гэтым казаць груба або няветліва зусім не абавязкова. Трэба проста сказаць, што ты з чымсьці не згодны і пачаць прыводзіць довады. Нават такая дробязь, як няправільна прышыты гузік, становіцца прычынай зняволення ў клетку. Таксама туды могуць трапіць і ў прафілактычных мэтах, каб паказаць іншым, што гэтая жанчына нешта парушыла.

Фактычна, не патрабуецца асаблівая прычына для размяшчэння чалавека ў клетку. Дастаткова дрэннага настрою ў супрацоўнікаў адміністрацыі турмы. Гэта паўсядзённая практыка, дзе прыніжэнне і парушэнне правоў чалавека сталі нормай.

Клетка — не толькі фізічны, але і псіхалагічны гвалт, якому падвяргаюцца жанчыны, якія знаходзяцца там. Адміністрацыя турмы спецыяльна стварае найцяжэйшыя ўмовы для зняволеных.

Памяшканне чалавека ў клетку супярэчыць міжнароднаму і нацыянальнаму праву. Згодна з матэрыяламі праваабарончага цэнтра «Вясна», парушаецца частка 2 артыкула 10 Крымінальна-выканаўчага кодэкса РБ, а таксама правілы 39 і 47 Дакумента аб мінімальных стандартных правілах ААН у дачыненні да абыходжання са зняволенымі (Законы Нэльсана Мандэлы). Парушаецца права не падвяргацца жорсткаму, бесчалавечнаму альбо зневажальнаму годнасць абыходжанню і права на гуманнае абыходжанне і павагу годнасці, якая ўласцівая чалавечай асобе.

Стойкасць беларускіх жанчын дзівіць. Па расказах былой палітзняволенай, яна бачыла ў клетцы жанчыну, якая дэманстравала свой пратэст, знаходзячыся ўнутры, іншая — што дзяўчына, якая стаіць там, увесь час усміхалася. Нам усім трэба праяўляць такую ж стойкасць і паслядоўнасць у адстойванні свабоды кожнага палітычнага зняволенага.

Важна памятаць, што ў Беларусі застаюцца больш за 1400 афіцыйна прызнаных палітвязняў і больш за 5000 чалавек, якія асуджаныя па палітычных артыкулах. Усе яны знаходзяцца ў нечалавечых умовах і кожны стойка змагаецца за сваё жыццё.

«Гэта па-сапраўднаму жудасная навіна. Факт, што беларускіх жанчын падвяргаюць такім нечалавечым катаванням, з'яўляецца абуральным парушэннем усіх магчымых нормаў міжнароднага права і самых базавых правоў чалавека. Аб абуральных злачынствах супраць чалавечнасці, учыненых рэжымам Лукашэнкі, павінны ведаць як мага больш людзей, а сам ён павінен панесці прамую адказнасць за ўсе гэтыя парушэнні. Наша каманда Народнага антыкрызіснага ўпраўлення падрыхтавала сумесна з партнёрамі ўсе неабходныя матэрыялы для перадачы «сітуацыі ў Беларусі» ў Міжнародны крымінальны суд. Падстава — здзяйсненне Лукашэнкам і яго саўдзельнікамі злачынстваў супраць чалавечнасці. Толькі з траўня 2020 па травень 2023 года ахвярамі злачынстваў супраць чалавечнасці сталі не менш за 136 тысяч беларусаў (забойстваў, знікненняў, катаванняў, палітычна матываваных прысудаў і інш.). З Беларусі па дадзеных ААН прымусова дэпартавана не менш за 300 тысяч беларусаў, перш за ўсё ў Польшчу, Літву і Латвію. Гэта 3,5% насельніцтва Беларусі. На нядаўняй сустрэчы з Лукашэнкам у Астане на саміце ШАС генеральны сакратар ААН Антоніу Гутэрыш у твар выказаў тырану прынцыповую пазіцыю па пытанні спынення рэпрэсій у Беларусі. Звяртаюся да міністраў замежных спраў Польшчы, Літвы і Латвіі, як прадстаўнікоў найбольш дружалюбных беларускаму народу краін, прыняць рашэнне, праявіць волю і перадаць справу Лукашэнкі ў Міжнародны суд у Гаазе. Даўно настаў час прымяніць усе даступныя інструменты міжнароднага і нацыянальнага права, каб прыцягнуць дыктатара да адказнасці.

Беларусы, мы ўсе разам працягваем змагацца за свабоду для еўрапейскага беларускага народа.

Дэмакратыя ў Беларусі не пераможа датуль пакуль не наступіць адказнасць дыктатара і яго саўдзельнікаў» — падкрэсліў Павел Латушка, намеснік кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета і кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення.

Крыніца: НАУ

Беларуская лідарка ўзяла ўдзел у міжнароднай канферэнцыі, прысвечанай Тыдню паняволеных народаў. Мерапрыемства прайшло ў Музеі Ахвяраў Камунізму падчас Саміту НАТА ў Вашынгтоне, дзе ўдзельнікі абмеркавалі, як спадчына таталітарызму ўплывае на цяперашнія падзеі ва Усходняй Еўропе.

У выступе беларуская лідарка вылучыла наступствы камунізму для Беларусі:

📎 «Русіфікацыя. Беларуская мова дыскрымінавалася, колькасць школаў з беларускай мовай навучання скарачалася. Культура знішчалася. Лукашэнка працягвае гэтую палітыку»;

📎 «Масавыя рэпрэсіі. Сотні тысячаў беларусаў былі расстраляныя ці адпраўленыя ў ГУЛАГ. Толькі за адну ноч у 1937 годзе НКУС забіў сотню прадстаўнікоў нацыянальнай эліты»;

📎 «Антызаходні парадак дня: пасля Другой сусветнай вайны ЗША і дэмакратычныя краiны былi абвешчаны новым ворагам. Сёння Пуцін і Лукашэнка называюць іх «калектыўным Захадам»;

📎 «Экалогія: прыродныя рэсурсы былі ​​спустошаныя планавай эканомікай. Найбольш беларускі народ і прырода пацярпелі ад Чарнобыльскай катастрофы, якая стала вынікам некампетэнтнасці кіраўніцтва»;

📎 «Эканоміка: прыватная ўласнасць была заменена на дзяржаўную. Сёння найважнейшыя галіны прамысловасці ў Беларусі належаць дзяржаве – то бок, Лукашэнку і яго сям’і»;

📎 «Правы чалавека: у Беларусі няма свабоды слова і аб’яднанняў. Як і ў камуністычныя часы, няма незалежных СМІ. Большасць няўрадавых арганізацыяў былі забаронены і пакінулі Беларусь, а грамадзянская супольнасць была цалкам знішчаная»;

📎 «Дыктатура: больш за 70 гадоў у нас не было досведу дэмакратыі. Мы не маглі выбіраць палітычных лідараў ці мясцовых чыноўнікаў: яны проста прызначаліся партыяй, як сёння іх прызначае Лукашэнка».

Крыніца: Святлана Ціханоўская

За 2023 год у краіне колькасць лекараў рэзка скарацілася на 7 тысяч. Пры гэтым маніпуляцыі з лічбамі па колькасці практыкуючых урачоў рэжым Лукашэнкі пачаў актыўна ажыццяўляць з 2020 года, гэта значыць з моманту пандэміі. А мэтай такіх маніпуляцый быў падман міжнародных арганізацый, якія вылучалі грошы на праекты Міністэрства аховы здароўя. 

У чэрвені ў Беларусі святкаваўся Дзень медыцынскага работніка. Гэта прафесійнае свята прысвечана людзям, якія выбралі няпросты шлях — дапамагаць хворым, дарыць надзею на выздараўленне і ратаваць жыцці. 12 чэрвеня 2024 года адбылося «ўрачыстае» мерапрыемства, прысвечанае 105-годдзю сістэмы айчыннай аховы здароўя і Дню медыцынскіх работнікаў. Качанава павіншавала медыкаў у Палацы Рэспублікі, падкрэсліўшы, што ў нашай краіне надаецца пільная ўвага сістэме аховы здароўя і агучыла шэраг стандартных крывадушных і цынічных заяў.  

Качанава заявіла, што ахова здароўя — «гэта адзін з прыярытэтных напрамкаў дзяржаўнай сацыяльнай палітыкі. Выдзяляецца фінансаванне, будуюцца новыя медыцынскія і рэканструююцца дзеючыя ўстановы, набываецца новае сучаснае абсталяванне, на нашых прадпрыемствах выпускаюцца новыя фармпрэпараты, установы адукацыі штогод рыхтуюць спецыялістаў для галіны аховы здароўя».

А што ў рэальнасці? Паводле дадзеных Белстата, колькасць арганізацый аховы здароўя з 1990 па 2023 гады зменшылася з 874 да 569. Пры гэтым падлічыць колькасць бальнічных ложкаў за гэты перыяд немагчыма, паколькі Белстат не публікуе гэтыя дадзеныя ўжо некалькі гадоў. Але не складана выказаць здагадку, што колькасць бальнічных ложкаў істотна зменшылася.

Усё часцей беларусы сутыкаюцца з сітуацыяй, калі медыцынскія пункты ў невялікіх вёсках і пасёлках і зусім зачыняюцца. Жыхары вёсак застаюцца без магчымасці аператыўна атрымаць медыцынскую кансультацыю, зрабіць просты лабараторны аналіз, вымераць ціск, праверыць сэрца і лёгкія.

Закрыццё бальніц і медыцынскіх пунктаў прыводзіць да пагаршэння даступнасці медыцынскай дапамогі. Жыхарам асабліва аддаленых населеных пунктаў даводзіцца пераадольваць вялікія адлегласці для атрымання медыцынскіх паслуг, што асабліва цяжка для пажылых і малазабяспечаных грамадзян. Без рэгулярнага медыцынскага назірання павялічваецца рызыка абвастрэння хранічных захворванняў і несвоечасовага выяўлення новых хвароб.

Але хіба гэта цікавіць чыноўнікаў, якія падтакваюць Лукашэнку, і яго самога? Дыхтоўную і якасную медыцыну для сябе, шайка, якая незаконна захапіла ўладу, забяспечыла. А факты і лічбы рэальнай захворвальнасці і смяротнасці яны хавалі і працягваюць хаваць. Жыццё і здароўе насельніцтва краіны іх не цікавіць і не будзе цікавіць.

Крыніца: НАУ

Другога ліпеня Аляксандр Лукашэнка падпісаў Закон "Аб амністыі ў сувязі з 80-годдзем вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў". Ён, як і папярэднія падобныя законы, не прадугледжвае палёгкі для асобаў, "датычных да экстрэмісцкай і тэрарыстычнай дзейнасці". Але тым не менш, некалькі палітычных зняволеных усё ж вызвалілі з месцаў няволі. 

Па стане на 5 ліпеня праваабаронцам "Вясны" дакладна вядома пра 18 палітзняволеных, якія трэцяга ліпеня выйшлі на волю. Сярод іх — чатыры жанчыны і 14 мужчын, у тым ліку асуджаны да 10 гадоў калоніі і хворы на анкалогію Рыгор Кастусёў. Па інфармацыі "Вясны", частка палітвязняў выйшлі па памілаванні, а не па амністыі. 

Праваабаронцы падтрымліваюць інфармацыйную цішыню для бяспекі вязняў, таму пакуль не публікуюць прозвішчы астатніх вызваленых. 

Тое, што палітзняволены Рыгор Кастусёў выйшаў на волю па амністыі, праваабаронцам пацвердзілі сваякі палітвязня. 67-гадовага старшыню Партыі БНФ Рыгора Кастусёва ўтрымлівалі за кратамі больш за тры гады. Яго асудзілі да 10 гадоў калоніі. У зняволенні ў палітвязня абвастрыліся праблемы са здароўем — у яго выявілі анказахворванне.

Інфармацыя пра іншых вызваленых правяраецца і ўдакладняецца.

Крыніца: ПЦ "Вясна"

Дасье на 179 спартоўцаў рэжыму Лукашэнкі, афіляваных з ваеннымі або сілавымі структурамі, былі падрыхтаваныя ў 2023 годзе камандай Народнага антыкрызіснага ўпраўлення і перададзеныя ў адрас міжнародных партнёраў. У бягучы момант вядома, што частка з іх не прайшла кваліфікацыю на Алімпійскія гульні ў Парыжы.

У снежні 2023 года выканаўчы камітэт Міжнароднага алімпійскага камітэта (МАК) устанавіў строгія ўмовы допуску для ўдзелу беларускіх спартоўцаў у Алімпійскіх гульнях 2024 года ў Парыжы.

У сакавіку 2024 года выканкам МАК стварыў індывідуальную нейтральную групу па праверцы адпаведнасці спартсменаў кваліфікацыйным патрабаванням (AINERP).

Група AINERP правярае адпаведнасць спартсменаў з расійскім ці беларускім пашпартам да ўдзелу ў Алімпійскіх гульнях 2024 года на аснове рашэнняў выканкама МАК і ўстаноўленых прынцыпаў. У сваёй працы група выкарыстоўвае інфармацыю з розных крыніц, уключаючы афіцыйныя спісы спартоўцаў, звязаных з ваеннымі і сілавымі структурамі ў Беларусі.

У адпаведнасці з заяўленымі правіламі праверкі, не ўсе спартоўцы былі прызнаныя адпавядаючымі патрабаванням і запрошаны да ўдзелу ў Алімпійскіх гульнях у Парыжы. Народнае антыкрызіснае ўпраўленне прадаставіла інфармацыю пра беларускіх спартсменаў, якія маюць сувязь з ваеннымі структурамі, уключаючы, напрыклад, лідараў каманды па барацьбе, такіх як Ірына Курачкіна і Ванэса Каладзінская.

Спіс спартсменаў будзе абнаўляцца ў адпаведнасці з рашэннямі AINERP. 

«Стварэнне спецыяльнай групы па верыфікацыі спартоўцаў на адпаведнасць крытэрам МАК і адмова ў допуску на Алімпіяду ў Парыжы беларускіх спартоўцаў, звязаных з ваеннымі структурамі, з'яўляецца важным крокам да падтрымання спорту, свабоднага ад палітычных маніпуляцый. Барацьба за алімпійскія каштоўнасці, якую вядуць свабодныя спартоўцы, не павінна быць марнай», — адзначыў намеснік кіраўніцы АПК, кіраўнік НАУ Павел Латушка.

Крыніца: НАУ

Галоўны дарадца Святланы Ціханоўскай Франак Вячорка і дарадца па дыпламатычных пытаннях Дзяніс Кучынскі ўзялі ўдзел у канферэнцыі «Перспектывы інтэграцыі Украіны і Беларусі ў ЕС: ацэнка будучыні». Імпрэза прайшла ў Лондане з удзелам чыноўнікаў, палітыкаў, экспертнай супольнасці, а таксама прадстаўнікоў еўрапейскіх структураў і спецпасланнікаў па Беларусі. 

Беларуская частка была прысвечаная ўзроўню гатоўнасці беларусаў да еўрапейскага выбару і еўрапейскай будучыні. Акрамя таго, гаворка ішла пра тое, што Еўрасаюз і еўрапейскія структуры могуць зрабіць, каб дапамагчы нашай краіне на шляху еўраінтэграцыі. 

Франак Вячорка адзначыў: тэма Беларусі вяртаецца на парадак дня.

«У Лондане тэма Беларусі гучыць дастаткова рэдка, таму сама канферэнцыя і яе ўзровень паказваюць: цікавасць вяртаецца. У Вялікабрытаніі праз тыдзень адбудуцца выбары, і вельмі важна, каб новы ўрад трымаў Беларусь на парадку дня, і каб з’явілася стратэгія ў дачыненні да Беларусі. Магчыма, тыя пункты, якія сёння абмяркоўваюцца на канферэнцыі, у гэтую стратэгію ўвойдуць. Сённяшняя дыскусія пра Украіну і Беларусь аказалася вельмі своечасовай», – пракаментаваў дарадца.

Пра канферэнцыю глядзіце ў відэа.

Крыніца: Святлана Ціханоўская

28 чэрвеня Прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі заявіў, што з турмы рэжыму Лукашэнкі на волю выйшлі грамадзяне Украіны, некаторыя з якіх раней былі прызнаныя палітычнымі зняволенымі.

Экспертнае меркаванне НАУ аб юрыдычных аспектах дадзенага працэсу

Нягледзячы на тое, што Беларусь ажыццявіла акт агрэсіі супраць Украіны, яна тым не менш юрыдычна не з'яўляецца ўдзельнікам узброенага канфлікту. Умовы для прызнання дзяржавы ўдзельнікам узброенага канфлікту ўтрымліваюцца ў артыкуле 2 агульных для ўсіх Жэнеўскіх канвенцый 1949 года. Гэтыя ўмовы для Беларусі не выконваюцца. 

Калі абмен адбыўся па правілах чацвёртай Жэнеўскай Канвенцыі 1949 года, то гэта значыць, што бакамі такога абмену выступалі Расія і Украіна, паміж якімі і існуе міжнародны ўзброены канфлікт. Гэта азначае, што вернутыя Украіне грамадзянскія асобы, якія былі затрыманыя ў Беларусі, дэ-юрэ былі перададзеныя ў распараджэнне Расіі і фактычна разглядаліся як інтэрнаваныя асобы ў адпаведнасці з палажэннямі артыкулаў 41, 42, 43, 68 і 78 IV-й Жэнеўскай канвенцыі 1949 года.

Украіна і Расія ўжо мелі багаты досвед абмену ваеннапалонных і інтэрнаваных грамадзянскіх асоб. Гэта адзін з такіх выпадкаў. Беларусь юрыдычна знаходзіцца па-за гэтым працэсам і не можа быць яго ўдзельнікам. І таму, няглядзечы на тое, што Беларусь не з’яўляецца ўдзельнікам узброеннага канфлікту, тым не менш сцверджанне аб тым, што ён «мае месца на тэрыторыі Беларусі паміж Украінай і Расіяй» з'яўляецца верным.

Крыніца: НАУ

Зварот Народных амбасадаў Беларусі да беларускіх дыпламатаў

У сувязі з раптоўнай смерцю былога амбасадара Беларусі ў Германіі Дзяніса Сідарэнка, Народныя амбасады Беларусі, выказваючы спачуванні яго сваякам і блізкім, звяртаюцца да дыпламатаў, якія працягваюць служыць дзеючаму злачыннаму рэжыму Лукашэнкі. 

Мы заклікаем Вас крытычна пераасэнсаваць сваю пазіцыю і далучыцца да намаганняў дэмакратычных сіл, накіраваных на аднаўленне правоў і свабодаў у Беларусі. Рэжым, які Вы падтрымліваеце, не ўпершыню паказвае гатоўнасць да здрады і знішчэння не толькі сваіх супраціўнікаў, але і тых, хто дэманструе лаяльнасць, але стаў больш непатрэбным ці нязручным 

Выбар на карысць дэмакратыі — гэта абарона Вашай уласнай бяспекі і імкненне да лепшай будучыні для нашай краіны.

Народныя амбасады Беларусі гатовыя аказаць падтрымку і дапамогу тым, хто адважыцца зрабіць гэты прынцыповы крок, або пажадае наладзіць кантакт, застаючыся на сваіх пасадах.

Кантакт для сувязі: free@belarusabroad.org

Крыніца: Народныя амбасады Беларусі

Аднаўленне правоў ахвяр сур'ёзных міжнародных злачынстваў у Беларусі стала галоўнай мэтай сустрэч Паўла Латушкі з пастаяннымі прадстаўнікамі дэмакратычных краін у АБСЕ, якія адбыліся 27-28 чэрвеня 2024 года ў Вене.

Намеснік кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі, кіраўнік НАУ Павел Латушка правёў серыю сустрэч з пастаяннымі прадстаўнікамі Польшчы, Літвы, Латвіі, Канады, ЗША, Вялікабрытаніі, Германіі, Францыі, ЕС, Ліхтэнштэйна пры АБСЕ.

Павел Латушка і юрысты НАУ прадставілі пазіцыю аб патэнцыяле механізмаў АБСЕ, якія да канца не выкарыстаныя ў дачыненні да сітуацыі ў Беларусі, і іх важным значэнні для далейшых мэтаў аднаўлення правоў ахвяр сур'ёзных міжнародных злачынстваў. Характар дыскусій дазваляе сцвярджаць, што дзеянні партнёраў у гэтым кірунку не прымусяць сябе доўга чакаць.

На просьбу пастаянных прадстаўнікоў пры АБСЕ Павел Латушка праінфармаваў аб падтрымцы Расіі з боку рэжыму Лукашэнкі ў вайне супраць Украіны і аб эскалацыі міграцыйнага крызісу рэжымам у Мінску на мяжы з Еўрапейскім саюзам.

Пастаянныя прадстаўнікі таксама прадэманстравалі асаблівую ўвагу да незаконнага перамяшчэння цывільнага насельніцтва з акупаваных Расіяй тэрыторый Украіны ў Беларусь. Асобныя пастаянныя прадстаўнікі еўрапейскіх краін пры АБСЕ адзначылі мэтазгоднасць фарміравання адзінай пляцоўкі для ўсіх ініцыятыў па адказнасці ў беларускім кантэксце, якой можа стаць менавіта АБСЕ і сфарміраваная ў рамках арганізацыі група сяброў дэмакратычнай Беларусі.

Павел Латушка давёў да партнёраў інфармацыю аб цяжкім становішчы Андрэя Гнёта і рызыках, звязаных з яго магчымай экстрадыцыяй з Сербіі ў Беларусь. Можна канстатаваць, што дадзеная сітуацыя знаходзіцца пад пільнай увагай ключавых краін-партнёраў дэмакратычнай Беларусі, што дазваляе прыцягваць неабходны ўзровень дыпламатычна-прававой падтрымкі беларускага актывіста і рэжысёра.

Асобна па просьбе пастаянных прадстаўнікоў пры АБСЕ Павел Латушка прадставіў інфармацыю аб выніках выбараў у Каардынацыйную Раду і дзеяннях па ўмацаванні беларускіх дэмакратычных інстытутаў.

Крыніца: НАУ

Заява Народных амбасадаў Беларусі аб змене ў складзе Аб'яднанага Пераходнага Кабінета

Народныя амбасады Беларусі з павагай і ўвагай ставяцца да рашэння Валера Кавалеўскага скласці з сябе абавязкі намесніка кіраўніцы і прадстаўніка па замежных справах Аб’яднанага Пераходнага Кабінета. 

Валер Кавалеўскі зрабіў значны ўнёсак у дыпламатычную дзейнасць і ўмацаванне міжнароднага становішча дэмакратычнай Беларусі, што высока ацэнена Народнымі амбасадамі. Мы спадзяемся, што супрацоўніцтва працягнецца ў новым фармаце і будзе спрыяць далейшаму дасягненню нашых агульных мэтаў. 

Народныя амбасады Беларусі сведчаць пра сваю гатоўнасць да супрацы з новым прадстаўніком па замежных справах у Аб’яднаным Пераходным Кабінеце і выказваюць надзею на такое ж плённае ўзаемадзеянне, якое было дасягнута з Валерам Кавалеўскім.

Крыніца: Народныя амбасады Беларусі

«Трэцяе скліканне Каардынацыйнай Рады пачало сваю працу 12 чэрвеня. Рухаючыся наперад, зараз мы ўсе працуем над новай рэдакцыяй Рэгламента, каб КР працавала як мага больш эфектыўна зараз і ў будучым. Спадзяюся, што ў бліжэйшыя дні мы правядзём першае рабочае адкрытае агульнае паседжанне, на якім будзе абрана кіраўніцтва», — адзначыла дэлегатка Каардынацыйнай Рады, чаліня кааліцыі «Каманда Латушкі і Рух “За Свабоду”» Анжаліка Мельнікава падчас удзелу ў III паседжанні кансультатыўнай групы беларускай грамадзянскай супольнасці і дэмакратычных сіл Беларусі з ЕС. У сваім выступленні Анжаліка Мельнікава прадставіла вынікі выбараў у КР і бягучае становішча спраў унутры Каардынацыйнай Рады.

Агульная палітычная стратэгія КР будзе залежыць ад максімальна шырока ўзгодненай пазіцыі членамі КР, але некаторыя напрамкі дзейнасці можна адзначыць ужо сёння:

1. Праца для выбаршчыкаў і адстойванне іх інтарэсаў. Легітымнасць КР будзе залежыць ад таго, наколькі эфектыўна мы будзем вырашаць задачы ў інтарэсах Беларусі, беларускага народа ўнутры краіны і беларускай дыяспары за мяжой. Усё залежыць ад нашых дзеянняў.

2. Умацаванне сувязяў з супольнасцямі ўнутры Беларусі з упорам на палітычны парадак дня і аднаўленне жывой сеткі кантактаў.

3. Паляпшэнне іміджу КР і агульнага іміджу дэмакратычных сіл сярод беларусаў. Нам неабходна надаваць больш увагі працы са СМІ (у тым ліку з блогерамі — гэта вельмі важна, бо ў іх усё яшчэ ёсць шырокая аўдыторыя ўнутры Беларусі).

4. Праца з нашымі партнёрамі па пытаннях спрашчэння візавага рэжыму і павелічэння агульных кантактаў паміж нашымі людзьмі (тымі, хто застаўся, і тымі, хто з'ехаў). Тут вельмі важна пашырыць намаганні па падтрымцы і мабілізацыі беларускай дыяспары.

5. Яшчэ адзін важны напрамак працы Каардынацыйнай Рады, які цяпер абмяркоўваецца, — гэта пашырэнне ўзаемадзеяння і супрацоўніцтва абранай Каардынацыйнай Рады з Аб'яднаным Пераходным Кабінетам, пашырэнне яго паўнамоцтваў і ўплыў на прызначэнне членаў АПК.

6. Адным з найбольш важных напрамкаў у плане міжнародных кантактаў будзе ўмацаванне нашага супрацоўніцтва з нацыянальнымі парламентамі краін-партнёраў і парламенцкімі інстытутамі, уключаючы Еўрапейскі парламент і Парламенцкую асамблею Савета Еўропы (ПАСЕ).

7. Мы таксама разлічваем заставацца ключавым актарам у арганізацыі сектаральных кансультацый па ацэнцы патрэбаў дэмакратычнай Беларусі.

Крыніца: НАУ

Святлана Ціханоўская адкрыла ў Бруселі пасяджэнне кансультатыўнай групы «Беларусь – Еўрасаюз». Трэцяя такая сустрэча прадстаўнікоў дэмакратычных сілаў і заходніх партнёраў прысвечаная шэрагу актуальных для нашай краіны тэмаў:

⚪️ палітычная сітуацыя ў Беларусі і правы чалавека;

🔴 прыцягненне рэжыму да адказнасці;

⚪️ падрыхтоўка да прэзідэнцкай кампаніі 2025 года;

🔴 высілкі для вызвалення палітычных зняволеных;

⚪️ мабільнасць беларусаў і беларусак.

Менавіта на пошуках шляхоў для вырашэння гэтых праблемаў Святлана Ціханоўская зрабіла акцэнт падчас выступу:

📌 «Каб перамагчы рэжым, мы мусім дамагчыся разумення і падтрымкі людзей. Як ніколі раней, нам неабходна ўмацоўваць незалежныя СМІ і нашую нацыянальную ідэнтычнасць».

📌 «Беларусы павінны ўбачыць, што еўрапейская перспектыва – адзіная альтэрнатыва рускаму свету. Беларусам трэба адчуць, што Еўропа на іх баку і што дзверы Еўропы будуць адчынены для іх, калі надыдзе момант». 

📌 «У 2025 годзе Лукашэнка спадзяецца правесці свае «перавыбары». Аднак мы не павінны дазволіць рэжыму «перагарнуць старонку» і вярнуцца да звыклага парадку рэчаў. Гэтыя «выбары» не будуць прызнаныя ні беларусамі, ні міжнароднай супольнасцю. Мы будзем выкарыстоўваць гэтую кампанію для мабілізацыі нашых прыхільнікаў, а таксама для прыцягнення ўвагі да сітуацыі ў Беларусі».

📌 «Нашым сённяшнім прыярытэтам мусіць стаць падтрымка энергіі беларусаў. Мы павінны падтрымліваць тых, хто працягвае змагацца, як унутры краіны, так і ў выгнанні. Я ўпэўненая, што адкрыецца новае акно магчымасцяў – і мы ўсе разам павінны быць гатовыя да гэтага».

Крыніца: Святлана Ціханоўская

25 чэрвеня міністр замежных спраў Швецыі Тоб'яс Більстрэм сустрэўся з беларускімі дэмакратычнымі сіламі, у тым ліку з прадстаўнікамі каманды НАУ. Падчас сустрэчы міністр паабяцаў зрабіць усё магчымае, каб Беларусь заставалася ў цэнтры ўвагі Еўропы.

Еўропа будзе сачыць за сітуацыяй у Беларусі, улічваючы ўдзел рэжыму Лукашэнкі ў агрэсіі супраць Украіны і масавыя парушэнні правоў чалавека. Швецыя гатовая дапамагаць беларусам і верыць, што будучыня Беларусі звязана з Еўропай.

Асаблівую ўвагу міністр надаў пытанням беларускай культуры і мовы, а таксама навучанню беларускіх грамадзян у Еўропе. Ён адзначыў важнасць ініцыятыў, якія аб'ядноўваюць беларускае грамадства.

Прадстаўнік НАУ, які прысутнічае на сустрэчы, падкрэсліў, што аднаўленне міру і згоды ў грамадстве немагчыма без правасуддзя ў дачыненні да прадстаўнікоў рэжыму Лукашэнкі і без адказнасці перад пацярпелымі ад рэпрэсій. Шведскаму міністру прапанавалі падтрымаць ініцыятывы беларускіх дэмакратычных сіл на пляцоўцы АБСЕ, а таксама крокі па прыцягненні прадстаўнікоў рэжыму да адказнасці ў Міжнародным крымінальным судзе і Міжнародным судзе ААН.

Крыніца: НАУ

Старшыня Рады па правах чалавека прызначыў членаў новай Групы экспертаў па правах чалавека ў Беларусі. У яе ўвайшлі Сюзан Базылі (Канада), Карынна Маскаленка (Расійская Федэрацыя) і Моніка Станіслава Платэк (Польшча).

Юрыдычная каманда Офіса Святланы Ціханоўскай адзначае: «Стварэнне падобнай групы экспертаў – зусім унікальная працэдура для Беларусі. Гэта сведчанне высокага ўзроўню ўвагі з боку міжнародных праваабарончых арганізацыяў да таго, што адбываецца ў нашай краіне. Падзеі 2020 і наступных гадоў не забытыя: злачынствы будуць расследавацца, а вінаватыя – прыцягнутыя да міжнароднай адказнасці».

Што ўваходзіць у абавязкі Групы экспертаў па правах чалавека па Беларусі?

📎 Расследаванне і ўстанаўленне фактаў, абставінаў і прычынаў парушэння правоў чалавека і злоўжыванняў, учыненых у Беларусі з 1 мая 2020 года;

📎 Збор, абагульненне, захоўванне і аналіз доказаў такіх парушэнняў і злоўжыванняў. Па магчымасці выяўленне вінаватых з улікам судовых і іншых разбораў, уключаючы крымінальны пераслед у судах і трыбуналах;

📎 Вынясенне рэкамендацыяў у дачыненні да мераў па прыцягненню да адказнасці, з тым каб пакласці канец беспакаранасці ў Беларусі;

📎 Забеспячэнне падсправаздачнасці і доступу да правасуддзя і эфектыўных сродкаў прававой абароны, уключаючы пакрыццё ўрону ахвярам;

📎 Узаемадзеянне з усімі зацікаўленымі бакамі (беларускімі, а таксама рэгіянальнай і міжнароднай грамадзянскай супольнасцю, міжнароднымі праваабарончымі арганізацыямі) для абмену інфармацыяй і дзеянняў па прыцягненню да адказнасці за парушэнні правоў чалавека ў Беларусі.

Юрыдычная каманда Офіса працягвае актыўна супрацоўнічаць з мандатам Спецыяльнага дакладчыка ААН па правах чалавека ў Беларусі. У прыватнасці, падрыхтаваны пакет дакументаў аб парушэнні правоў чалавека ў Беларусі і метадах прыцягнення да міжнароднай адказнасці ўсіх вінаватых. Гэта дазволіць за максімальна кароткія тэрміны пачаць сумесную працу з групай экспертаў ААН па правах чалавека па Беларусі.

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Беларуская лідарка сустрэлася з міністрам замежных справаў Арменіі Араратам Мірзаянам у Вільні. Падчас дыялогу бакі абмеркавалі палітычную сітуацыю ў Беларусі, Арменіі і рэгіёне, а таксама супрацоўніцтва дэмакратычных сілаў з урадам, парламентам і грамадзянскай супольнасцю Арменіі.

Асобна Ціханоўская і Мірзаян пагаварылі пра становішча беларусаў і беларусак у Арменіі, а менавіта – пра нявыдачу беларускіх грамадзянаў па запыту рэжыму.

Напрыканцы сустрэчы беларуская лідарка выказала спадзяванне на працяг шчыльнага супрацоўніцтва паміж Арменіяй і дэмакратычнымі сіламі Беларусі. Ціханоўская падкрэсліла: народы Арменіі і Беларусі заслугоўваюць свабодную, дэмакратычную, еўрапейскую будучыню.

Крыніца: Святлана Ціханоўская

«Грамадзяне Беларусі, якія наведваюць Латвію на асабістых аўтамабілях з беларускай рэгістрацыяй, змогуць уязджаць і далей на тэрыторыю Латвіі», — адзначыла міністр замежных спраў Латвіі Байба Бражэ падчас сённяшняй сустрэчы з намеснікам кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі, кіраўніком Народнага антыкрызіснага ўпраўлення Паўлам Латушкам у адказ на адпаведны зварот прадстаўніка дэмакратычных сіл Беларусі.

Павел Латушка праінфармаваў міністра замежных спраў Латвіі аб выніках выбараў у Каардынацыйную Раду і аб дзеяннях дэмакратычных сіл Беларусі, накіраваных на ўзмацненне трох інстытутаў дэмакратычных сіл: прэзідэнткі-элект, Аб'яднанага Пераходнага Кабінета і Каардынацыйнай Рады. 

У якасці накірунку стратэгічных дзеянняў у дачыненні да дыктатарскага рэжыму ў Беларусі Павел Латушка адзначыў важнасць дасягнення адказнасці як асабіста Лукашэнкі, так і яго прадстаўнікоў за незаконнае перамяшчэнне ўкраінскіх дзяцей і за злачынствы супраць чалавечнасці, якія здзяйсняюцца ў дачыненні да беларускага народа. Аб працы каманды НАУ ў рамках дадзеных напрамкаў была прадстаўлена разгорнутая інфармацыя.

Байба Бражэ падкрэсліла важнасць прыцягнення «рэжыму Лукашэнкі да адказнасці за зверствы супраць беларускага народа і сумесную агрэсію супраць Украіны». Латвія таксама выступае за ўзмацненне санкцыйнага ціску ЕС у дачыненні да рэжыму Лукашэнкі, каб «абмежаваць магчымасць абыходу санкцый у дачыненні да Расіі», абмежаваўшы транзіт тавараў, якія ідуць праз тэрыторыю Беларусі ў Расійскую Федэрацыю, калі Беларусь выкарыстоўваецца для абыходу еўрапейскіх санкцый, накладзеных на Расію за агрэсію супраць Украіны. Міністр замежных спраў Латвіі адзначыла гатоўнасць разгледзець прапановы НАУ аб увядзенні латвійскіх нацыянальных персанальных і эканамічных санкцый.

У ходзе абмеркавання пытання ўзмацнення санкцыйнага ціску на рэжым Лукашэнкі кіраўнік знешнепалітычнага ведамства Латвіі праінфармавала аб тым, што сёння ўзгоднены санкцыйны пакет у дачыненні да Расіі, што адкрывае магчымасці для далейшага ўзгаднення санкцыйнага пакета ў дачыненні да рэжыму Лукашэнкі. Гэты пакет павінен быць накіраваны на гарманізацыю санкцый у дачыненні да Расіі і рэжыму Лукашэнкі. Былі абмеркаваныя існуючыя супярэчнасці для ўзгаднення дадзенага пакета і магчымае садзейнічанне з боку дэмакратычных сіл Беларусі для яго прыняцця. 

Асобна ў сувязі са зваротам грамадзян Беларусі, якія адзначаюць наведванне еўрапейскіх краін прадстаўнікамі беларускай прапаганды, а таксама асобамі, якія з'яўляюцца патэнцыйнай пагрозай нацыянальнай бяспецы, дасягнута дамоўленасць аб тым, што каманда НАУ падрыхтуе прапановы па ўвядзенні персанальных санкцый у дачыненні да дадзеных прадстаўнікоў і перадасць іх латвійскаму боку. 

Асобна была закранутая тэма, звязаная з легалізацыяй грамадзян Беларусі, якія знаходзяцца ў Латвіі. Міністр замежных спраў праінфармавала, што ў беларусаў будзе магчымасць падачы на статус бежанца або дадатковай абароны з наступным атрыманнем міжнароднага праязнога дакумента.

Адначасова кіраўнік знешнепалітычнага ведамства Латвіі падкрэсліла, што магчымыя абмежаванні ў дачыненні да беларускіх транспартных сродкаў не будуць распаўсюджвацца на асабістыя аўтамабілі грамадзян Беларусі, якія маюць беларускую рэгістрацыю.

Крыніца: НАУ

Віцэ-прэм'ер дыктатара Пётр Пархомчык на нядаўняй нарадзе ў Лукашэнкі прызнаўся, што санкцыі, якія робяць рэжым Лукашэнкі мацнейшымі, ударылі па вытворчасці драўняных пелет у Беларусі.

Яшчэ да 2020 года ў Беларусі было створана каля 60 пелетных вытворчасцяў сумарнай магутнасцю каля мільёна тон у год. Прадпрыемствы ствараліся, як адзначыў Пархомчык, з улікам вялікага попыту на гэтую прадукцыю ў Еўропе. Аднак, па словах віцэ-прэм'ера, пастаўкі ў Еўропу былі прыпыненыя. Прычым Пархомчык, вядома ж, не тлумачыць, у сувязі з якой сітуацыяй пастаўкі былі прыпыненыя і хто ў гэтым вінаваты. Не кажа ён пра масавыя рэпрэсіі ў Беларусі, міграцыйны крызіс на межах з ЕС і саўдзел рэжыму Лукашэнкі ў расійскай агрэсіі супраць Украіны. 

Санкцыі таксама закранаюць сферу трансгранічных плацяжоў, якія ажыццяўляюцца банкамі. Пра гэта вядома ўжо не ад Пархомчыка, а з нядаўняй справаздачы Нацыянальнага банка Лукашэнкі. У прыватнасці, па ініцыятыве Нацбанка камерцыйныя банкі сталі кансультаваць карпаратыўных кліентаў па пытаннях праходжання міжнародных разлікаў. Для садзейнічання ўхіленню ад фінансавых санкцый Нацбанкам была нават створана спецыяльная рабочая група па каардынацыі правядзення знешнеэканамічных разлікаў. Таксама банкамі прымаліся меры «па праходжанні прыпыненых плацяжоў, у тым ліку з выкарыстаннем альтэрнатыўных сістэм перадачы фінансавай інфармацыі або клірынгавых механізмаў».

У прыватнасці, для правядзення аперацый выкарыстоўвалася сістэма фінансавых паведамленняў банка Расіі — СПФС. Пра яе, як інструменце абыходу ўведзеных абмежаванняў, мы паведамлялі спецпрадстаўніку па санкцыях ЕС Дэвіду О'Салівану. У выніку ЕС, а таксама краіны Вялікай сямёркі гатовыя прыняць абмежаванні супраць СПФС у чарговых санкцыйных пакетах.

Яшчэ далей пайшоў старшыня Дзяржаўнага мытнага камітэта Уладзімір Арлоўскі і здаў усе схемы Лукашэнкі па незаконным абыходзе ўжо ўведзеных санкцыйных мер. А Лукашэнка і ягоныя чыноўнікі рапартуюць нам, што яны абыдуцца без гандлю з Захадам і спакойна пераарыентуюцца на Усход. А тут, аказваецца, тавары з Захаду ўсё ж такі вельмі патрэбныя і рэжым Лукашэнкі гатовы ісці на любыя хітрыкі, каб іх займець.

Як заявіў Арлоўскі 10 красавіка на пасяджэнні Савета Рэспублікі, на подпіс Лукашэнкі лёг дакумент, які прадугледжвае блок антысанкцыйных мер. У прыватнасці, ён стварае ўмовы для магчымасці рэалізацыі са складоў часовага захоўвання беларускім прадпрыемствам тавараў, якія экспартуюцца з Еўрасаюза ў адрас трэціх краін транзітам праз Беларусь.

Напрыклад, кажа Арлоўскі, абсталяванне дакументальна афармляецца транзітам з Еўропы ў Азію і на тэрыторыі Беларусі рэалізуецца беларускаму прадпрыемству. Дзеючым заканадаўствам такі продаж не прадугледжаны. Гэта значыць чыноўнік прызнаўся, што рэжым Лукашэнкі на дзяржаўным узроўні займаецца ўхіленнем ад санкцый і нават парушае сваё ж заканадаўства. Таксама Арлоўскі распавёў, што часта для абыходу санкцый абсталяванне ўвозіцца ў краіну па частках, з выкарыстаннем шматступенных лагістычных ланцужкоў.

Але самае гучнае прызнанне, што санкцыі б'юць па рэжыме, зрабіў пастаянны прадстаўнік Лукашэнкі ў ААН Валянцін Рыбакоў. Ён назваў санкцыі на адрас рэжыму Лукашэнкі ні многа ні мала — актам тэрарызму!

На фоне рыторыкі вертыкалі Лукашэнкі аб страшным уздзеянні санкцый на рэжым, некаторыя так званыя эксперты спрабуюць нас пераканаць, што гэтыя самыя санкцыі не працуюць, што пара б ужо ад іх зусім адмовіцца. І чым гучней чыноўнікі рэжыму скардзяцца на санкцыі, тым гучней гучаць заклікі спыніць санкцыйную палітыку.

А мы ў сваю чаргу і далей сумесна з нашымі міжнароднымі партнёрамі працягнем працу па ўдасканаленні санкцыйнага ціску на злачынны рэжым Лукашэнкі.

Павел Паўлавіч Латушка: намеснік кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі, кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення, пасол.

Крыніца: НАУ

Падчас працоўнага візіту ў Вашынгтон беларуская лідарка ўзяла ўдзел у слуханнях Хельсінкскай камісіі – камісіі ЗША па бяспецы і супрацоўніцтву ў Еўропе. Гэта незалежны орган амерыканскага ўраду па абароне правоў чалавека, створаны для маніторынгу хельсінкскіх пагадненняў. 

У прамове беларуская лідарка акцэнтавала ўвагу на штодзённых рэпрэсіях у краіне і жахлівыя ўмовы ўтрымання людзей у турмах – і заклікала сусветную супольнасць узмацніць ціск на рэжым, каб як мага хутчэй вызваліць людзей з-за кратаў.

Галоўнае з выступу Святланы Ціханоўскай:

📌 «Людзі за кратамі знаходзяцца ў поўнай ізаляцыі. Можа быць, раз у дзень яны могуць убачыць неба падчас кароткай прагулкі па турэмным двары. Яны пазбаўленыя медычнай, юрыдычнай дапамогі і сувязі са светам. Тое, што сістэма робіць з нашымі блізкімі, мае назву – катаванні».

📌 «Калі вы знаходзіцеся ў руках КДБ, вашыя шанцы на вызваленне блізкія да нуля. Яны запішуць відэа, дзе вы прызнаеце сябе вінаватым у злачынствах, якіх не здзяйснялі. КДБ размяшчае відэа на YouTube у якасці рэкламы, каб пасеяць страх і безнадзейнасць».

📌 «Для палітвязняў і іх сем’яў існуе такая форма катаванняў, як рэжым інкамунікада. Гэта калі палітвязні не атрымліваюць ні слова ад сваіх сваякоў. Большасць маці не могуць пражыць і дня без таго, каб не патэлефанаваць сваім дзецям. Але ў бацькоў палітвязняў няма такой раскошы».

📌 «Палітвязні – не толькі палітычнае, але і гуманітарнае пытанне. Я прашу ЗША падтрымаць наш заклік да Генеральнага сакратара ААН забяспечыць доступ да тых, хто за кратамі. Мы павінны прыцягнуць вінаватых да адказнасці. Суддзі, пракуроры, адміністратары калоній, прапагандысты, Лукашэнка і ўсе яго набліжаныя павінны ведаць, што кожнае злачынства будзе задакументавана і пераследвацца па законе».

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Сёння адвакаты рэжысёра Андрэя Гнёта атрымалі рашэнне Вышэйшага суда Бялграда аб магчымасці яго экстрадыцыі ў Беларусь. У выпадку яго выдачы для крымінальнага пераследу, Андрэя немінуча чакае сур’ёзны турэмны тэрмін за ягоную мірную грамадзянскую актыўнасць і рэалізацыю сваіх правоў.

Усе месяцы, пакуль Андрэй знаходзіўся пад вартай у Бялградзе, юрыдычная каманда Офіса Святланы Ціханоўскай прыкладала максімум намаганняў для таго, каб не дапусціць яго выдачы. Мы вялі актыўную камунікацыю з дыпламатычнымі прадстаўніцтвамі краін Еўрапейскага Саюза, юрыстамі, праваабаронцамі, адвакатамі і журналістамі для таго, каб беларус аказаўся на волі.

Важна адзначыць: рашэнне суда зусім не азначае, што нашыя намаганні былі марнымі. Офіс Святланы Ціханоўскай працягвае змагацца за свабоду Гнёта. Дыпламаты еўрапейскіх краінаў у Бялградзе ўжо праінфармаваныя пра рашэнне. Адвакаты Андрэя рыхтуюць дакументы для падачы апеляцыі. Яму таксама дадзеныя кантакты, каб у выпадку неабходнасці атрымаць юрыдычную дапамогу па падачы заявы ў Еўрапейскі Суд па Правах Чалавека. Таксама інфармацыя па справе Гнёта дасланая прадстаўнікам Еўрапейскай камісіі.  Зразумела, мы працягваем заставацца на сувязі і з самім Андрэем – аказваем яму дапамогу і падтрымку. 

Мы заклікаем усіх падтрымаць Андрэя ў гэтай барацьбе ўсімі магчымымі спосабамі! 

Распаўсюджвайце інфармацыю пра сітуацыю Андрэем, калі для вас гэта бяспечна. Накіроўвайце лісты ў дыпламатычныя прадстаўніцтвы Сербіі з патрабаваннямі яго вызвалення. Мы робім усё магчымае, каб Андрэй змог пакінуць Сербію і перабрацца ў бяспечную трэцюю краіну. З вашай падтрымкай Андрэй нашмат хутчэй апынецца ў бяспецы і зможа ўбачыць блізкіх.

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Падчас размовы бакі абмеркавалі неабходнасць усебаковай падтрымкі Беларусі і Украіны. Ціханоўская распавяла пра нашых добраахвотнікаў і валанцёраў ва Украіне – і падкрэсліла важнасць перамогі Украіны для пераменаў у Беларусі. Асобна лідарка ўзняла пытанне ваенна-палітычнай сітуацыі ў нашай краіне, падсвяціўшы мізэрную падтрымку грамадствам уступу ў вайну і ўніфікацыі з Расіяй. 

Важнай тэмай размоваў стала ўмацаванне ціску на рэжым Лукашэнкі. Ціханоўская адзначыла: абмежаванні не павінны мець шчылінаў, і мусяць быць скіраваныя на вызваленне палітвязняў, супраць рэжыму і яго дапамогі Расіі ў вайне.

Асобна Ціханоўская падкрэсліла важнасць выдачы візаў і дапамогі беларускай грамадзянскай супольнасці за мяжой: неабходна ізаляваць рэжым, а не людзей, бо беларусам і беларускам трэба заставацца мабільнымі.

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Падчас першага дня візіту ў Вашынгтон Святлана Ціханоўская сустрэлася з экс-спікеркай Палаты Прадстаўнікоў ЗША Нэнсі Пэлосі, а таксама амерыканскімі сенатарамі Джын Шагін, Дзікам Дурбінам, Пітэрам Уэлчам.

Ціханоўская адзначыла неабходнасць амерыканскага лідарства ў супрацьстаянні дыктатарам, важнасць падтрымкі беларускай дэмакратычнай супольнасці, а таксама ціску на рэжым з мэтай вызвалення палітвязняў і спынення ўдзелу Беларусі ў вайне. Лідарка распавяла пра вынікі выбараў у Каардынацыйную Раду, а таксама пра планы дэмакратычных сілаў на 2025 год. 

Падчас сустрэчы абмеркавалі:

📌 праект новага Акту аб дэмакратыі ў Беларусі, які ўмацуе суб’ектнасць дэмакратычных сілаў, а таксама можа стаць асновай для павелічэння падтрымкі Беларусі;

📌 кампанію ў падтрымку беларускіх палітвязняў, у прыватнасці – зняволеных беларускіх журналістаў, а таксама магчымыя крокі па іх вызваленні;

📌 пытанне санкцыяў; 

📌 працяг і павелічэнне падтрымкі незалежных медыя, а таксама культурніцкіх і праваабарончых ініцыятываў;

📌падтрымку рэпрэсаваных;

📌мерапрыемствы па Беларусі падчас саміту НАТА;

📌падтрымку беларусаў у ЗША.

Ціханоўская заклікала раздзяляць беларускі народ і рэжым – і не дапусціць, каб Беларусь стала суцяшальным прызам для Пуціна.

Крыніца: Святлана Ціханоўская

6-7 чэрвеня ў Люксембургу адбылася міжнародная канферэнцыя, прысвечаная праблемам беларусаў у выгнанні. У мерапрыемстве, арганізаваным ПАРЕ ў супрацоўніцтве з парламентам Люксембургу, узялі удзел спікер і віцэ-прэм’ер Люксембургу, прэзідэнт Парламенцкай асамблеі Рады Еўропы Тэодарас Русопулас, дыпламаты і палітыкі з больш чым 20 краінаў, прадстаўнікі дэмакратычных сілаў, беларускіх медыя, бізнес-асацыяцыяў, культурніцкіх ініцыятываў. 

Падчас сустрэчаў з кіраўніцтвам Люксембургу абмяркоўвалі выкананне рэкамендацыяў ПАРЕ па спрашчэнні візавага рэжыму і працэдураў легалізацыі для беларусаў на ўзроўні ЕС, падтрымку рэпрэсаваных і палітвязняў праз гуманітарны фонд, а таксама незалежных медыя, грамадзянскай супольнасці і беларускай культуры, падрыхтоўку да саміту міру па Украіне, Саміту НАТА і генасамблеі ААН. 

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Дарадца Святланы Ціханоўскай па моладзевай палітыцы і студэнцтву Маргарыта Ворыхава ўзяла ўдзел у канференцыі «Упэўненасць у Заўтрашнім Дні», якая прайшла ў Страсбургу. Імпрэзу прымеркавалі да 75-годдзя Рады Еўропы. У канферэнцыі ўзялі ўдзел Генеральная сакратарка Рады Еўропы Марыя Пейчынавіч Бурыч, пастаянны камісар Рады Еўропы па правах чалавека Майкл О’Флаэрці і прэзідэнт Еўрапейскага Моладзевага Форуму Марыя Радрыгес Алькасар. 

Дзякуючы высілкам беларускіх моладзевых арганізацый, актыўнай працы дэмакратычных сілаў і міжнародных партнёраў, упершыню на мерапрыемстве такога кшталту была прадстаўлена Беларусь. Раней наша краіна не прымала ўдзелу ў такіх сустрэчах з-за палітычнай ізаляцыі рэжыму.

Падчас канферэнцыі Маргарыта Ворыхава акцэнтавала ўвагу на рэпрэсіях супраць беларускіх моладзевых арганізацый і заклікала міжнародную супольнасць падтрымаць і абараніць іх. Яна падкрэсліла важнасць доступу нашай моладзі да еўрапейскай адукацыі: «Каб далучаць маладых беларусаў і беларусак да дэмакратычных працэсаў, патрэбна большая актыўнасць і спрыянне з боку еўрапейскіх партнераў».

«Такія мерапрыемствы павялічваюць дасведчанасць міжнароднай супольнасці а праблемах беларускай моладзі і ўзмацняюць усебаковы ціск на рэжым. Гэта магчымасць прыцягненуць дадатковыя рэсурсы для моладзевых арганізацый і праектаў, а таксама крок на шляху да большага пашырэння праграмаў абмену і адукацыйных праектаў», – пракаментавала Маргарыта Ворыхава.

Крыніца: Святлана Ціханоўская

28 траўня былі аб’яўленыя вынікі галасавання ў Каардынацыйную Раду. У склад удзельнікаў трэцяга склікання прайшлі восем спісаў кандыдатаў з заяўленых дванаццаці. Святлана Ціханоўская правяла відэа-званкі з новымі дэлегатамі Каардынацыйнай Рады, а таксама з сябрамі тых спісаў, якія не прайшлі ў КР.

Беларуская лідарка падзякавала за ўдзел у выбарах – і выказала падтрымку тым, хто папаў пад пераслед за актыўнасць падчас кампаніі. Асноўнымі тэмамі абмеркавання сталі роля КР, прыярытэтныя напрамкі працы, супрацоўніцтва з Аб’яднаным пераходным кабінетам і тое, якім чынам Каардынацыйная Рада можа ўзмацніць структуры дэмакратычных сілаў.

«Мы робім агульную справу, і ў нас адна агульная мэта – свабодная Беларусь, – пракаментавала анлайн-сустрэчы беларуская лідарка. – Для мяне важна было пачуць кожнага. Я разумею, што людзі, якія ідуць у КР, гатовыя працаваць. Я асабліва радая бачыць новых людзей, якія рызыкнулі многім і далучыліся да палітычнай працы».

Крыніца: Святлана Ціханоўская

«Ёсць такі выраз: elephant in the room. І гэты слон нікуды не сыдзе, калі з ім нічога не рабіць. Не. Ён разграміць гэты пакой і растопча жыхароў. Гэты слон — Расія. І яна ўжо ў нашым пакоі, у Еўропе. Магчыма, нам страшна, Еўропе страшна? Але ёсць і яшчэ адзін выраз: eat the elephant piece by piece. І рэжым Лукашэнкі ў Беларусі, галоўны хаўруснік Расіі — гэта менавіта той кавалак, з якога трэба пачаць есці слана, калі мы хочам выгнаць яго з пакою. І які Еўропе дакладна па зубах», — адзначыў Павел Латушка падчас удзелу ў дыскусійнай панэлі «Постасці новай Еўропы» ў рамках 10-ай Міжнароднай еўрапейскай канферэнцыі ў Гданьску. Мерапрыемства адбылося ў Еўрапейскім цэнтры салідарнасці — месцы, дзе адбываліся гістарычныя падзеі, якія прывялі да зменаў у Еўропе.

Удзел у дыскусійнай панэлі прынялі дырэктар Еўрапейскага цэнтра салідарнасці ў Гданьску Базыль Керскі, палітолаг, дырэктар польскага офісу Фонда Конрада Адэнаўэра Давід Грэгош, дэпутат Вярхоўнай Рады Украіны, сустаршыня дэпутацкай групы Вярхоўнай Рады Украіны па міжпарламенцкіх сувязях з Рэспублікай Польшчай Мікола Княжыцкі, намесніца галоўнага рэдактара часопіса «Новая Усходняя Еўропа» Івона Рэйхардт.

Падчас удзелу ў дыскусійнай панэлі Павел Латушка адзначыў: «Калі б у 2020 годзе ў Беларусі перамагла дэмакратыя, то вайны магло б і не быць. Пытанне адсутнасці стратэгіі ў дачыненні да Беларусі і ў 2020 годзе, і сёння — ключавое для будучых перспектыў Беларусі і беларусаў у Еўрапейскім саюзе. Нам вельмі важная салідарнасць і сімвалічна, што гэтае слова мы вымаўляем сёння ў Гданьску — горадзе, які з'яўляецца калыскай салідарнасці. 

З іншага боку мы аддаём сабе справаздачу, што толькі ад нас залежыць будучыня Беларусі. Сёння для нас важна не дапусціць, каб на беларуска-еўрапейскай мяжы быў пабудаваны берлінскі мур. Разумеючы важнасць забеспячэння нацыянальнай бяспекі суседзяў-членаў Еўрапейскага саюза, мы звяртаемся да нашых еўрапейскіх партнёраў, каб былі захаваныя магчымасць свабоднага перамяшчэння беларусаў у Еўрапейскі саюз, атрымання віз, у тым ліку ўвядзення лічбавых віз для беларусаў, каб Еўропа паказала сваю адкрытасць для беларусаў, а з іншага боку — каб яна дэманстравала эфектыўнасць у вачах беларусаў, якія дагэтуль вераць у дэмакратыю, у тым ліку — гэта і адказнасць. 

На маім асабістым канале я правёў апытанне, што з'яўляецца прыярытэтным для нашай кааліцыі, якая ўдзельнічала ў выбарах у Каардынацыйную раду. І 75% апытаных беларусаў паставілі на першую пазіцыю важнасць прыцягнення да адказнасці рэжыму Лукашэнкі і яго саўдзельнікаў за злачынствы. 

Важна казаць і пра фактычнае прызнанне інстытутаў, якія ствараюць дэмакратычныя сілы. Беларусы сёння змагаюцца за дэмакратыю, а значыць — і змагаюцца за сваю будучыню ў Еўропе. Беларусы падвергнутыя велізарным рэпрэсіям, катаванням ва ўласнай краіне. Таму важна гэта разумець і важна на гэта адказаць выразным планам дзеянняў у падтрымку нашай барацьбы».

Асноўны тэзіс, які выказвалі замежныя ўдзельнікі дыскусій, прадстаўнікі польскага і ўкраінскага бакоў грунтуецца на падыходзе «безумоўнай падтрымкі Украіны, якая змагаецца за сваю тэрытарыяльную цэласнасць супраць агрэсара, і дэмакратычнай Беларусі, народ якой змагаецца і таксама церпіць ад гвалту і рэпрэсій».

Падчас знаходжання ў Гданьску таксама адбыліся кароткая сустрэча Паўла Латушкі з прэзідэнткай Гданьска Аляксандрай Дулькевіч. Прэзідэнтка Гданьска ініцыятыўна запрасіла Паўла Латушку на асобную сустрэчу, падчас якой плануецца абмеркаваць усе праблемныя пытанні, якія непакояць беларусаў, якія пражываюць у Гданьску. Дамовіліся падрыхтаваць адпаведныя пытанні і накіраваць іх загадзя дзеля таго, каб сустрэча мела найбольшы плён. Таксама адбылася сустрэча з членам групы Сейма Польшчы па супрацоўніцтве з дэмакратычнай Беларуссю Яцэкам Карноўскім, з якім дасягнута дамоўленасць аб сустрэчы ў Варшаве з прадстаўнікамі дадзенай парламенцкай групы.

Крыніца: НАУ

Рашэнне падтрымаць беларускіх герояў было прынятае на сходзе ў красавіку па выніках выступу прадстаўніка Народнай амбасады Беларусі ў Швецыі. 

Шчыра дзякуем прафсаюзу за шчодрую падтрымку!

Крыніца: Народныя амбасады Беларусі

Беларуская лідарка выступіла з прамовай на пасяджэнні Сталага камітэта ПАРЕ. У ім Ціханоўская павіншавала Літву з уступам на пост краіны-старшыні Камітэта міністраў Рады Еўропы, а таксама заклікала надаць дэмакратычнай Беларусі статус назіральніка ў Камітэце Міністраў. 

Святлана Ціханоўская: «Дазвольце павіншаваць Літву з уступам на пост краіны-старшыні Камітэта міністраў Рады Еўропы. Як вы ведаеце, Літва – не проста наш сусед. Гэта адданы саюзнік у нашым змаганні за волю. Я ўдзячная ПАРЕ, а таксама кожнай з вашых краінаў і парламентаў за паслядоўнасць у вызваленні Беларусі і суверэннай Украіны.

Каб перамагчы нам трэба, з аднаго боку, ізаляваць дыктатараў Пуціна і Лукашэнку, з іншай – падтрымаць усіх, хто змагаецца за волю. Санкцыі – гэта не панацэя, а спосаб паслабіць дыктатарскія рэжымы, пазбавіць іх рэсурсаў для вядзення вайны і тэрору. У іх не павінна быць шчылінаў і адступаў. Ізалюючы Лукашэнку, я прашу вас не ізаляваць беларускі народ. 

Дзякуй ПАРЕ за прыняцце студзеньскай рэзалюцыі па Беларусі, якая заклікае падтрымліваць мабільнасць беларусаў, выдаваць візы, мацаваць сувязі паміж людзьмі. Мы не павінны дапусціць з’яўлення новай жалезнай заслоны паміж Беларуссю і Еўропай – гэта тое, чаго хочуць дыктатары.

Прыйшоў час умацаваць супрацоўніцтва паміж ПАРЕ і беларускімі дэмакратычнымі сіламі. Дзякуючы гэтаму мы зможам не толькі вучыцца і практыкаваць дэмакратыю, але і распрацаваць эфектыўную стратэгію ў дачыненні да Беларусі.

Мы хочам, каб Беларусь уступіла ў Раду Еўропы. Гэта будзе наш першы крок на шляху інтэграцыі ў Еўрапейскі Саюз. А пакуль падтрымайце наш заклік падаць дэмакратычнай Беларусі статус назіральніка ў Камітэце Міністраў. Давайце пазбавім нелегітымны рэжым у Мінску права прадстаўляць Беларусь. Я ведаю, што гэта беспрэцэдэнтна. Але мы жывём у нетрадыцыйны час. І такія часы патрабуюць нестандартных рашэнняў».

Крыніца: Святлана Ціханоўская

З 23 па 25 траўня ў Празе праходзіў Кангрэс па палітычных вязнях #WithoutJustCause. 

У ім ўзяў удзел намеснік міністра замежных спраў Чэхіі. Акрамя Яна Мар’яна сярод удзельнікаў была лаўрэатка Нобелеўскай прэміі міра Аляксандра Матвійчук (ейны ўкраінскі “Цэнтр грамадзянскіх свабод” выйграў прэмію ў 2022 годзе разам з беларускім палітвязнем Алесем Бяляцкім і расейскай праваабарончай арганізацыяй “Мемарыял”).

На кангрэсе былі прадстаўнікі Офісу Святланы Ціханоўскай, Аб'яднанага пераходнага кабінету, Каардынацыйнай рады, Беларускага Хельсінскага камітэту, “Вясны”, DissidentBY,  BYhelp, а таксама фонду “Краіна для Жыцця”. Кіраўніца нашага Фонду распавяла, што на кангрэсе ўдзельнікі абагульнілі інфармацыю аб тым, чаго менавіта не хапае, што можна палепшыць і на што звярнуць увагу ў сістэме дапамогі палітвязням. 

“Гэта першае мерапрыемства за амаль 4 гады менавіта такога фармату па тэме палітвязняў”, - расказвае кіраўніца фонду “Краіна для Жыцця” Вольга Зазулінская. “Усе спікеры прыехалі падрыхтаванымі, было шмат статыстыкі, прэзентацый. Каштоўным было паслухаць у рамках кангрэсу родных палітвязняў і былых палітвязняў Адзінае, што мяне напэўна засмуціла, - гэта слабое асвятленне ў СМІ. “Радыё Свабода” і “Наша Ніва” прысутнічалі, асвятлялі на сваіх рэсурсах мерапрыемства, і я за гэта ім вельмі ўдзячная”. 

На кангрэсе былі зададзены 2 асноўныя вектары абмеркаванняў: сем'і палітвязняў і былыя палітвязні ўнутры краіны і за яе межамі. Удзельнікі аналізавалі запатрабаванні гэтых груп, выклікі, з якімі яны сутыкаюцца і ўнутры краіны, і пры пераездзе. “Казалі аб тым, што нават існуючай дапамогі недастаткова, каб пакрываць усе запыты ў поўным аб'ёме. Асаблівую ўвагу надавалі пытанню дапамогі ўнутры краіны, складанасцям, з якімі сутыкаюцца людзі кожны дзень: умовы ўтрымання для палітвязняў, рэжым інкамунікада, неаказанне медычнай дапамогі ў ШЫЗА і калоніях”, - адзначыла Вольга Зазулінская. Згодна ж са статыстыкай рэпрэсіі не толькі не сціхаюць, а зноў набіраюць абароты. 

“Я лічу, што мерапрыемствы такога фармату проста неабходныя і пажадана павінны стаць рэгулярнымі. Лічу, што трэба абавязкова запрашаць сваякоў палітвязняў і былых палітвязняў, бо менавіта яны паказваюць рэальны стан рэчаў, нам гэта важна для пабудовы далейшай працы ў дадзеным полі.” 

Крыніца: Фонд "Краіна для Жыцця"

На палях стакгольмскай канферэнцыі па Беларусі адбылася закрытая панэльная дыскусія з удзелам дыпламатаў, чыноўнікаў і палітыкаў з краін Еўрасаюзу і ЗША. Арганізатарамі выступілі міжурадавая арганізацыя International IDEA і амбасада Літвы ў Швецыі, якую ўзначальвае былы міністр замежных спраў і амбасадар Літвы ў Беларусі Лінас Лінкявічус.

«‎Адных санкцый недастаткова, каб змяніць рэжым. Змены могуць адбыцца толькі знутры, і толькі дзякуючы беларусам. Гэта часта забываецца палітыкамі. Таму вельмі важна заўсёды сумяшчаць санкцыі з дапамогай людзям» – адзначыла Ціханоўская.

Паводле Ціханоўскай, дапамога павінна быць накіраваная на беларускія незалежныя СМІ, грамадзянскую супольнасць, сем’і рэпрэсаваных, прафсаюзы, праваабаронцаў і інстытуты дэмакратычных сілаў.

Ціханоўская заклікала фармалізаваць адносіны з дэмакратычнымі сіламі. «Мы просім фармалізаваць адносіны з беларускімі дэмакратычнымі сіламі, прызначыць спецыяльных пасланнікаў і ўстрымацца ад уручэння даверчых грамат нелегітымнаму Лукашэнку. Падтрымайце адкрыццё нашых місіяў у вашых сталіцах і стварыце групу для свабоднай Беларусі ў парламентах, як гэта было зроблена тут, у Рыксдагу»‎ – падкрэсліла Ціханоўская.

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Падчас канферэнцыі ў Стакгольме, прысвечанай Дню салідарнасці з беларускімі палітвязнямі, міністр міжнароднага супрацоўніцтва і развіцця Швецыі Ёхан Форсэль паведаміў: краіна выдзяляе пяць мільёнаў шведскіх кронаў (больш за 400 тысячаў еўра) у Міжнародны гуманітарны фонд для ахвяраў рэпрэсіяў у Беларусі. Гэты фонд падтрымлівае палітычных зняволеных і іх сем’і.

Форсэль адзначыў, што для шведскай палітыкі паглыбленне дыялогу з беларускімі дэмакратычнымі сіламі ў выгнанні пад кіраўніцтвам Святланы Ціханоўскай з’яўляецца прыярытэтам. «‎Нам важна, каб знешні свет не забываўся на тых, хто змагаецца за свабодную, дэмакратычную і незалежную Беларусь»‎, – падкрэсліў палітык.

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Святлана Ціханоўская ўзяла ўдзел у міжнароднай канферэнцыі Impact у Познані. Цягам двух дзён спікеры абмяркоўваюць актуальныя пытанні для Еўропы – і закранаюць самыя розныя аспекты жыцця. У прыватнасці, поглядамі на праблемы рэгіёна і спосабы іх вырашэння дзеляцца палітыкі Мішэль Абама, Радаслаў Сікорскі і Сана Марын, навукоўцы Цімаці Снайдэр ды Іван Красцеў, кіраўнікі банкаў, зорныя спартсмены, спецыялісты ў сферы медыя і IT-тэхналогіяў.

Беларуская лідарка разважала на тэму перспектываў палітычных зрухаў у Беларусі і адказвала на пытанні.

Галоўныя тэзы пра сітуацыю ў Беларусі, якія агучыла Ціханоўская:

📌 «Тэрор і ціск. Беларусы жывуць ва ўмовах, якія нагадваюць сталінскія часы, з адвольнымі арыштамі і сталай нявызначанасцю. Рэжым імкнецца пасеяць страх і расчараванне сярод насельніцтва праз гвалт і русіфікацыю».

📌 «Падпольнае супраціўленне і інфармацыйная вайна. Нягледзячы на жорсткія рэпрэсіі, існуе актыўны падпольны супраціў – у тым ліку кіберактывісты і народная выведка. Расійская прапаганда актыўна дэзынфармуе і стварае шум, каб заблытаць людзей».

📌 «Адсутнасць падтрымкі ўлады з боку народа. Большасць беларусаў ненавідзяць Лукашэнку і стаміліся ад яго праўлення. Яго падтрымка трымаецца на сілавіках, спецслужбах і прарасійскай наменклатуры».

📌 «Палітычныя перавагі. Апытанні паказваюць: падтрымка Лукашэнкі знаходзіцца на ўзроўні каля 20%, у той час як большасць насельніцтва выступае за незалежнасць Беларусі і паляпшэнне стасункаў з ЕС. Пераважная большасць супраць удзелу ў вайне і наяўнасці ядзернай зброі».

Таксама Ціханоўская акрэсліла практычныя крокі, праз якія еўрапейская супольнасць можа дапамагчы беларусам:

✔️ Дапамога незалежным СМІ і грамадзянскай супольнасці;
✔️ Сінхранізацыя ціску на рэжым;
✔️ Візавая падтрымка і інтэграцыя;
✔️ Падтрымка еўрапейскай будучыні для Беларусі;
✔️ Супрацоўніцтва з дэмакратычнымі сіламі;
✔️ Прыцягненне рэжыму да адказнасці праз універсальную юрысдыкцыю.

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Напачатку 2024 года беларуса Яраслава Новікава затрымалі на мяжы Грузіі з Арменіяй. Рэжым завёў на хлопца крымінальную справу, абвінаваціўшы ва ўхіленні ад службы ў войску — і праз гэта падаў запыт у міждзяржаўны вышук СНД. Маладога чалавека, які з’ехаў з радзімы з-за пагрозы мабілізацыі, змясцілі ў ізалятар — і менавіта там чакаў рашэння па экстрадыцыі. У той жа час юрысты Хельсінкскай асацыяцыі, а таксама прадстаўнікі дэмакратычных сілаў Беларусі пачалі працу над вызваленнем Новікава.

Сёння армянскі бок афіцыйна паведаміў, што Яраслаў атрымаў статус уцекача — і яму больш не пагражае экстрадыцыя. У хуткім часе малады чалавек будзе вызвалены.

Святлана Ціханоўская: «Шчыра вітаю Яраслава і яго блізкіх з такой навіной. Таксама хачу падзякаваць уладам Арменіі за прынятае рашэнне і адкрытасць у камунікацыі. Пытанне Яраслава падымалі і прадстаўнікі дэмакратычных сілаў, і нашыя праваабаронцы, бо для нас першасная задача – абараніць беларусаў і гарантаваць іх бяспеку ў любой краіне.

Спадзяюся, гэтая справа стане пазітыўным прэцэдэнтам – і дапаможа надалей больш аператыўна вырашаць пытанні, звязаныя з бяспекай беларусаў».

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Пасля пачатку поўнамаштабнай вайны Расіі супраць Украіны рыторыка рэжыму стала больш агрэсіўнай, у тым ліку ў адносінах да суседніх краінаў. Зыходзячы з гэтага, мы вырашылі патлумачыць, чаму Святлана Ціханоўская падкрэслівае ў кожным выступе на міжнароднай арэне: падтрымка дэмакратычнай Беларусі – не проста гуманітарная, але і стратэгічная неабходнасць для бяспекі Еўропы.

Антываенныя настроі беларусаў — абарона ад вайны

Настроі абсалютнай большасці грамадства – ключавы фактар, з-за якога беларускае войска ўсё яшчэ не стала паўнавартаснай саўдзельніцай агрэсіі РФ. Другая сусветная вайна, якая прайшла па ўсёй тэрыторыі нашай краіны, закранула кожную сям’ю – забрала жыцці блізкіх і родных, разбурыла быт, знішчыла маёмасць. Па сутнасці, вайна стала цяжкай асабістай гісторыяй кожнага з нас. Для беларусаў не існуе наратыву «можам паўтарыць». Ёсць толькі «ніколі зноў».

Будучыня Беларусі — гэта супрацоўніцтва з суседзямі, а не вайна

Будучыня, якую хочуць беларусы для сябе і сваіх дзяцей, – гэта мір, а не вайна. Партнёрства і мірнае суіснаванне з усімі суседзямі, у тым ліку з заходнімі краінамі – важны прыярытэт для дэмакратычнай Беларусі. Нам няма чаго дзяліць з суседзямі.

Лукашэнка не ў сілах супрацьстаяць ціску Пуціна ў пытаннях саўдзелу ў вайне

Супраціў Лукашэнку Пуціну – ілжывы прапагандысцкі наратыў. Відавочна, што Лукашэнка робіць менавіта тое, што патрабуе Пуцін: дае беларускія чыгункі і аэрапорты ў якасці інфраструктуры для вядзення баявых дзеянняў, шпіталі – для лячэння параненых расійскіх вайскоўцаў, палігоны – для навучання мабілізаваных. Акрамя таго, рэжым дазволіў Крамлю арганізаваць атаку ўкраінскіх пазіцыяў са сваёй тэрыторыі, падтрымаў Маскву боепрыпасамі, а таксама падахвоціўся апекаваць ПВК «Вагнер» летам 2023 года.

Лукашэнка гатовы даць Пуціну тэрыторыю Беларусі для паўторнага нападу на Украіну ці краіны ЕС

Калі Пуцін гэтага захоча, няма сумневаў, што так і будзе. У 2020 годзе Лукашэнка запэўніваў: з тэрыторыі Беларусі напады на Украіну ніколі не здарыцца. Былі людзі, якія гэтаму верылі, аднак зараз відавочна – ніякія абяцанні рэжыму нельга ўспрымаць сур’ёзна. Пасля таго як тэрыторыя Беларусі стала плацдармам для нападу на Украіну, не існуе ніякіх «гарантыяў бяспекі». З дыктатарамі нельга дамаўляцца, і тым больш – спадзявацца на іх абяцанні.

Размяшчэнне расійскай ядзернай зброі — пагроза для беларусаў

Рашэнне аб выкарыстанні ядзернай зброі прымаюцца ў Крамлі. Калі Пуцін вырашыць атакаваць Украіну ці любую іншую краіну, то зваротны ўдар прыйдзецца менавіта па нашай тэрыторыі. Для Крамля беларусы – жывы шчыт, якім прыкрываецца Масква. Гэта ператварае Беларусь у мішэнь. І як мінімум таму ядзерная зброя павінна быць вернутая ў Расію.

Падтрымка дэмакратычнай Беларусі – гэта не гуманітарная акцыя, а інвестыцыя ў бяспеку ўсяго рэгіёну

Прарэжымная Беларусь – марыянетка ў руках Крамля. Дэмакратычныя змены ў краіне – гэта тое, што дазволіць Беларусі перастаць быць пагрозай для суседзяў, і стаць адказным партнёрам Еўропы і плацдармам бяспекі для рэгіёна.

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Упершыню кіраўніца Аб’яднанага Пераходнага Кабінета Святлана Ціханоўская сустрэлася з афіцыйнымі асобамі НАТА

Адбылася сустрэча з генеральным сакратаром Арганізацыі Паўночнаатлантычнага дагавора Енсам Столтэнбергам. У сустрэчы таксама браў удзел Валер Кавалеўскі. Таксама ў рамках Паўночнаатлантычнай Рады Святлана Ціханоўская правяла брыфінг для пастаянных прадстаўнікоў усіх краін-удзельніц Альянсу дзеля абмену меркаваннямі па крызісе ў Беларусі і па перспектывах устанаўлення дыялогу дэмакратычнага руху Беларусі і НАТА па палітычным парадку дня.

Святлана Ціханоўская, дэмакратычная лідарка, кіраўніца Кабінета: «Я радая, што гэта сустрэча адбылася, і што ў дэмакратычных сіл Беларусі завязваецца такі дыялог. У падмурак Альянсу закладзеныя блізкія для беларусаў каштоўнасці: індывідуальная свабода, правы чалавека, дэмакратыя і вяршэнства права.

Я думаю, для кожнай еўрапейскай краіны неабходна выбудоўваць паважлівыя, канструктыўныя адносіны з НАТА. Гэта важна для нацыянальных інтарэсаў і падтрымання рэгіянальнай бяспекі. Мне б хацелася, каб Беларусь успрымалі як надзейнага мірнага прадказальнага партнёра».

Валер Кавалеўскі, намеснік кіраўніцы, прадстаўнік па замежных справах Кабінета: «Пачатак дыялогу з НАТА стаў вынікам працы Кабінета па пашырэнні супрацоўніцтва з міжнароднымі арганізацыямі. На працягу ўжо 75 гадоў НАТА з’яўляецца найважнейшым фактарам бяспекі і стабільнасці ў Еўропе. Мы абавязаныя інфармаваць міжнародную супольнасць пра выклікі для нашай краіны».

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Падчас працоўнага візіту на Мальту Святлана Ціханоўская і прэзідэнтка Еўрапейскага Парламента Раберта Метсола падпісалі дамову аб супрацоўніцтве паміж Еўрапарламентам і беларускімі дэмакратычнымі сіламі. Еўрапейскі Парламент упершыню падпісаў дакумент такога кшталту не з афіцыйным урадам. 

Дамова дэкларуе дамоўленасць пра наступныя супольныя мэты і напрамкі супрацоўніцтва:

📍Развіццё ўмоваў для ажыццяўлення дэмакратычнага транзіту ў Беларусі, у тым ліку праз аказанне дапамогі дэмакратычным сілам і актывістам грамадзянскай супольнасці, праваабаронцам, незалежным СМІ і прафсаюзам Беларусі ў межах праграмы EU4Belarus і праз нарошчванне адукацыйных ініцыятываў і магчымасцяў;

📍Садзейнічанне змякчэнню міграцыйных праблемаў для беларусаў за мяжой;

📍Прыцягненне да адказнасці ў рамках міжнародных механізмаў прадстаўнікоў рэжыму і асобаў, адказных за парушэнні правоў чалавека і злачынствы супраць чалавечнасці ў Беларусі, а таксама за саўдзел у вайсковых злачынствах супраць Украіны;

📍Забеспячэнне вызвалення палітвязняў у Беларусі;

📍Маніторынг унутранай сітуацыі ў Беларусі, у прыватнасці парушэнняў правоў журналістаў, праваабаронцаў, актывістаў, НДА, рэпрэсаваных. Таксама гэта датычыцца спробаў рэжыму легітымізаваць сябе праз фіктыўныя выбары і ўдзел у агрэсіі супраць Украіны;

📍Маніторынг выканання правоў і свабодаў беларусаў за мяжой.

Ліст аб намеры супрацоўніцтва паміж Еўрапейскім парламентам і Дэмакратычнымі сіламі Беларусі

Еўрапейскі парламент і Дэмакратычныя сілы Беларусі («Бакі»),

поўныя рашучасці ўмацоўваць адносіны паміж Еўрапейскім парламентам і Дэмакратычнымі сіламі і грамадзянскай супольнасцю Беларусі ў адпаведнасці з рэзалюцыяй Еўрапейскага парламента ад 13 верасня 2023 года аб сувязях з Беларуссю[1],

асуджаючы беспрэцэдэнтныя рэпрэсіі і сістэмныя і масавыя парушэнні правоў чалавека з боку рэжыму Лукашэнкi, якія могуць быць прыраўнаваныя да злачынстваў супраць чалавечнасці, а таксама выказваючы салідарнасць з народам, дэмакратычным рухам і грамадзянскай супольнасцю Беларусі ў іх барацьбе за свабодную, суверэнную і дэмакратычную Беларусь,

прызнаючы адважную барацьбу беларускага народа за ўсталяванне дэмакратыі, захаванне незалежнасці і ахову нацыянальнай ідэнтычнасці на фоне дзеянняў рэжыму Лукашэнкі, які небяспечна падрывае суверэнітэт Беларусі, ператвараючы яе ў дзяржаву-сатэліт Расіі,

цёпла прызнаючы і падтрымліваючы публічныя заявы лідэра дэмакратычнага руху Беларусі Святланы Ціханоўскай, Каардынацыйнай рады, Аб’яднанага пераходнага кабінета Беларусі і палітычных партый Беларусі аб еўрапейскіх памкненнях беларусаў,

вітаючы адкрыццё Місіі Дэмакратычнай Беларусі ў Бруселі і стварэнне Аб’яднанага пераходнага кабінета Беларусі, які разам з Каардынацыйнай радай павінны разглядацца міжнароднай супольнасцю як прадстаўнікі народа Беларусі,

гэтым дамаўляюцца пра наступныя агульныя мэты і напрамкі супрацоўніцтва:

1. Еўрапейскі парламент імкнецца працягваць маніторынг унутранай сітуацыі ў Беларусі, у прыватнасці, парушэнняў правоў чалавека, стану палітычных зняволеных і іншых асоб, якія праследуюцца па палітычных матывах, журналістаў, праваабаронцаў, прафсаюзных актывістаў, меншасцяў і няўрадавых арганізацый, спроб рэжыму легітымізаваць сябе, у тым ліку шляхам фіктыўных выбараў, удзелу рэжыму ў неапраўданай агрэсіўнай вайне і ваенных злачынствах Расіі супраць Украіны, пагроз, што зыходзяць ад рэжыму Лукашэнкі ў бок ЕС, і мер рэжыму, накіраваных на падрыў правоў і свабод беларусаў за мяжой. З гэтай мэтай Бакі вядуць рэгулярны дыялог, накіраваны на развіццё ўмоў для ажыццяўлення дэмакратычнага транзіту ў Беларусі.

2. Кожны з Бакоў імкнецца і далей прапаноўваць рэкамендацыі інстытутам і дзяржавам-членам ЕС у сэнсе мер па ўзмацненню ціску на рэжым і падтрымлівае намаганні дэмакратычнага руху Беларусі па прадухіленні пагроз беларускаму суверэнітэту, незалежнасці, нацыянальнай культуры і мове, якія зыходзяць ад наўмысных дзеянняў Расійскай Федэрацыі і нястрымнага палітычнага, эканамічнага, ваеннага і культурнага падпарадкавання Беларусі. Бакі імкнуцца садзейнічаць змякчэнню міграцыйных праблем для тых беларусаў, якія былі вымушаны пакінуць Беларусь па палітычных прычынах.

3. Бакі імкнуцца і далей  патрабаваць прыцягнення да адказнасці ў рамках існуючых міжнародных механізмаў прадстаўнікоў рэжыму і асоб, адказных за грубыя парушэнні правоў чалавека і злачынствы супраць чалавечнасці ў Беларусі, а таксама за саўдзел у вайсковых злачынствах і злачыннай агрэсіі супраць Украіны.

4. Бакі імкнуцца падтрымліваць дадатковыя меры інстытутаў і дзяржаў-членаў ЕС па аказанні адпаведнай дапамогі Дэмакратычным сілам і актывістам грамадзянскай супольнасці, праваабаронцам, незалежным сродкам масавай інфармацыі і прафсаюзам Беларусі ў забеспячэнні дэмакратычных перамен у Беларусі. Гэтая дапамога прадастаўляецца ў тым ліку праз праграму EU4Belarus і нарошчвання патэнцыялу, навучання, ініцыятыў настаўніцтва і адукацыйных магчымасцяў.

5. Група па падтрымцы дэмакратыі і каардынацыі выбараў Еўрапейскага парламента імкнецца і далей прапаноўваць мэтавую падтрымку дэмакратычным сілам і грамадзянскай супольнасці Беларусі, выкарыстоўваючы свае дзеянні і праграмы. Яна садзейнічае ўмацаванню патэнцыялу і тэхнічнай экспертызы Каардынацыйнай рады і Аб’яднанага пераходнага кабінета з мэтай садзейнічання дэмакратычнаму транзіту ў краіне і падтрымання незалежнасці і суверэнітэту Беларусі. Яна таксама дапамагае ў стратэгічных камунікацыях, падтрымлівае праваабаронцаў, незалежных журналістаў і працягвае прыкладаць намаганні па забеспячэнні вызвалення палітвязняў у Беларусі.

6. Гэтае пагадненне не абмяжоўвае далейшае супрацоўніцтва Еўрапейскага парламента з усімі элементамі Дэмакратычных сілаў Беларусі.

Заключана ў Валеце, 3 мая 2024 года, на англійскай і беларускай мовах, прычым абодва тэксты маюць аднолькавую сілу.

[1] АЖ С, C/2024/1761, 22.3.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2024/1761/oj.

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Многія беларускія палітвязні не атрымліваюць вестак з волі. Яны знаходзяцца без сувязі са сваімі сем’ямі і адвакатамі, не атрымліваюць патрэбнай медычнай дапамогі. Рэжым інкамунікада пазбаўляе магчымасці камунікаваць са знешнім светам і спрабуе прымусіць палітвязняў думаць, што яны засталіся без падтрымкі.

Святлана Ціханоўская: «Не патрэбныя нагоды для таго, каб нагадаць пра важнасць падтрымкі нашых палітвязняў. Ужо 443 дні мы не маем вестак ад Марыі Калеснікавай. 449 дзён – ад Максіма Знака. 448 – ад Мікалая Статкевіча. Ад Віктара Бабарыкі – 452 дні. 438 дзён – ад Ігара Лосіка. 421 дзён я нічога не ведаю пра лёс майго мужа Сяргея. 

У кожным візіце я паўтараю: у беларускіх турмах паміраюць людзі. Палітвязняў трымаюць без сувязі са знешнім светам, у жудасных умовах. Я заклікаю міжнародныя арганізацыі і дыпламатаў дабівацца доступу ў турмы і патрабаваць неадкладнага вызвалення ўсіх палітвязняў. У сітуацыі, калі іх катуюць і не аказваюць аніякай дапамогі, гэта не толькі палітычнае, але і гуманітарнае пытанне!

Мае дарагія, калі ласка, гучна гаварыце пра нашых палітвязняў. Падтрымлівайце іх ды іх сем’і лістамі, пасылкамі і данатамі, калі гэта бяспечна для вас. Не існуе маленькай дапамогі. Усе нашыя дзеянні складаюцца ў вялікую справу».

Крыніца: Святлана Ціханоўская

Па ініцыятыве Святланы Ціханоўскай у Нарвегіі стварылі гуманітарны фонд дапамогі беларускім палітзняволеным і іх сем’ям. Падтрымка будзе ўключаць медычную, матэрыяльную і псіхалагічную дапамогу, а таксама рэабілітацыю для асобаў, якія зазналі палітычныя рэпрэсіі ад рэжыму.

Падчас працоўнага візіту ў Осла беларуская лідарка сустрэлася з прэм’ер-міністрам Ёнасам Гарам Стэрэ, які пацвердзіў: Нарвегія выдзеліць 10 мільёнаў нарвежскіх крон як першы ўнёсак у фонд. Распараджацца ім будуць беларускія арганізацыі і ініцыятывы, якія дапамагаюць палітвязням і іх сем’ям. 

Зараз Міністэрства замежных справаў працуе над фармалізацыяй працы фонду. Міністр замежных справаў Эспен Барт Эйдэ падтрымаў гэтую ініцыятыву і падкрэсліў: «Сітуацыя з палітвязнямі ў Беларусі вельмі трывожная. Такая дапамога вельмі патрэбная для рэабілітацыі былых палітвязняў і іх сем’яў».

Унесці сродкі ў фонд змогуць як іншыя ўрады, так і міжнародныя арганізацыі і патэнцыйныя донары. 

Крыніца: Святлана Ціханоўская

29 красавіка Святлана Ціханоўская наведала Нарвежскі Хельсінскі Камітэт у Осла. У гэты ж дзень Міжнародная панэль парламентарыяў за свабоду рэлігіі і перакананняў, якая дзейнічае на базе Камітэта, запусціла працэс падпісання парламентарыямі з розных краін праваабарончага ліста, прысвечанага новаму беларускаму закону «Аб унясенні зменаў у заканадаўства аб дзейнасці рэлігійных арганізацыяў».

Ліст акцэнтуе ўвагу на шэрагу рэпрэсіўных палажэнняў заканадаўства ў сферы свабоды рэлігіі, якія парушаюць стандарты правоў чалавека і супярэчаць абавязальніцтвам Беларусі па міжнародным праве ў гэтай галіне. Парламентарыі заклікалі дзяржорганы Беларусі «прывесці законы і палітыку ў адпаведнасць са свабодна ўскладзенымі на сябе міжнароднымі абавязацельствамі», а таксама «прыняць канкрэтныя дзеянні для забеспячэння свабоды рэлігіі і перакананняў для ўсіх у Беларусі». Пасля падпісання ліст будзе накіраваны беларускім уладам і ў амбасады Нарвегіі ў розных краінах свету.

У склад Міжнароднай панэлі парламентарыяў за свабоду рэлігіі і перакананняў (IPPFoRB) уваходзяць больш за 350 дзейных і былых парламентарыяў і заканадаўцаў з больш чым 97 краін свету.

Раней на рэпрэсіўнасць беларускага заканадаўства ў сферы свабоды рэлігіі звярталі ўвагу і іншыя арганізацыі і інстытуцыі. Напрыклад, у лютым 2024 года «Хрысціянская візія» падала матэрыялы для даклада Спецыяльнай дакладчыцы па сітуацыі з правамі чалавека ў Беларусі, прысвечанай свабодзе асацыяцыі, Радзе па правах чалавека ААН за 2024 год. Таксама, у жніўні 2023 года спецыяльныя дакладчыкі ААН па сітуацыі з правамі чалавека ў Беларусі звярнуліся да ўладаў Беларусі ў сувязі з меркаваным унясеннем зменаў у заканадаўства аб рэлігіі. Дакладчыкі накіравалі агульны ліст па пытанні аб правах на свабоду мірных сходаў і асацыяцыяў, а таксама па пытанні аб свабодзе рэлігіі ці перакананняў.

Крыніца: Святлана Ціханоўская